De dagen worden kouder en het wordt vroeg donker.

En toen leek het ineens winter

De bomen hebben nu bijna alle blad verloren

De lucht is blauw, het is koud

Ik liep nog eens langs de Romeinse tuin

Volop boerenkool

Vroeg donker

Ik heb het `schemeruurtje`weer ingesteld

Salem en ik zitten meestal boven

Daar hebben we ateliers

Maar nu ga ik 1 uur voor donker worden naar beneden en ga schemeren

Kaarsjes aan

Kijken hoe het buiten steeds donkerder wordt

Af en toe lezen in een boek over Jane Austen

Toen ik liet zien wat ik kocht bij Intratuin

Vergat ik nog te zeggen dat ik ook deze beer kocht

Het licht verandert steeds van kleur

Ik vind het toch leuk ;-)

Mijn biografie project 2018. Sylvia Beach, eigenaresse van de boekhandel Shakespeare and Company in Parijs.

Nr. 8 in de rue Dupuytren, eerste boekwinkel

In het kader van mijn biografieproject 2018 las ik de autobiografie die  Sylvia Beach schreef, de oprichtster van boekwinkel Shakespeare and Co in Parijs in de jaren 20 van de vorige eeuw. Ik hou van boeken maar ik vind het ook altijd heel leuk om bijzondere boekwinkels te ontdekken. Ik volg op Facebook al langer Shakespeare and Company. Ik las over de oprichtster, maar wist verder eigenlijk heel weinig. En nu kan ik erover lezen en nog wel vanuit een boek dat de oprichtster zelf schreef. Nu weet ik zoveel meer. Ik ontdekte dat Sylvia met haar boekhandel op 2 verschillende plaatsen in Parijs heeft gezeten. En dat was nieuw voor mij.

Nr. 12 in de rue de l'Odéon, tweede boekwinkel

Tijdens het interbellum groeide de winkel uit tot het trefcentrum voor de Anglo-Amerikaanse schrijvers die kort na de Eerste Wereldoorlog neerstreken, de Lost Generation, in de Franse hoofdstad. Oorspronkelijk gevestigd op nr. 8 in de rue Dupuytren verhuisde de zaak al in 1921 naar nr. 12 in de rue de l'Odéon tot de sluiting in december 1941. Behalve als ontmoetingsplaats voor enkele grote namen uit de literatuur als Ernest Hemingway,  Djuna Barnes, Gertrude Stein, Janet Flanner, F. Scott Fitzgerald, Gertrude Stein, en James Joyce, werd de boekhandel vooral beroemd als de oorspronkelijke uitgever van Ulysses. wiki/Shakespeare_and_Company.

Ik lees dat zij haar boekhandel moest sluiten toen de Duitsers Parijs veroverden in de WOII. Een Duitse officier stapte haar winkel binnen en vroeg naar het boek van James Joyce. Sylvia wilde het niet geven. Er volgde een bedreiging. Zij sluisde haar boeken weg en sloot de winkel. Zijzelf heeft de winkel niet meer geopend na de oorlog. Dat er toch nog steeds een boekhandel is met deze naam komt omdat Sylvia de naam heeft overgedragen aan een andere boekhandel. shakespeareandcompany

In 1951 opende Amerikaan George Whitman een andere Engelstalige boekhandel annex bibliotheek in Parijs onder de naam Le Mistral. Net zoals Shakespeare and Company dat ondertussen al tien jaar gesloten was, werd het snel een ontmoetingsplek voor een aantal schrijvers, deze keer voornamelijk van de Beat Generation, zoals Allen Ginsberg, Gregory Corso, en William Burroughs. 

Sylvia Beach bequeathed the official name to George Whitman in the late 1950s and upon her death, he renamed his bookstore, Shakespeare and Company, in her and the store’s honour. He had originally called his store Le Mistral.

Shakespeare and Company zoals het nu is. Lief, he?

Ik ontdekte pas hoe het er echt uitziet toen ik het opzocht op Google Earth. 

Ik dacht dat dit nog steeds de oorspronkelijke kleine winkel was waar Sylvia Beach inzat

Echter op Google Earth zag ik dat het niet in een smal straatje ligt

Maar dat er een wijdse ruimte tegenover ligt met uitzicht op de Notre Dame

Nu zie ik natuurlijk dat de voorzijde van de winkel heel anders is 

Sylvia is een jonge Amerikaanse die haar liefde voor boeken en de Amerikaanse literatuur wil doorgeven aan Franse lezers. Ik wist niet dat zij vanaf het begin een contact had met een andere Frans boekwinkel eigenaresse Adrienne Monnier,  smartbitchestrashybooks. Zij zaten zelfs een periode tegenover elkaar in de rue de l'Odéon. In haar boek heeft Sylvia het veel over Adrienne, maar ik ontdek pas laten op internet dat zij een liefdesrelatie hadden.

Sylvia Beach en James Joyce

Wat ik het meest boeiend vond is het verhaal rond James Joyce en zijn boek Ulysses. wiki/Ulysses. Wanneer ik nu over boeken als Ulysses, Faust etc hoor dan denk ik dat dit zo´n beetje het "hoogste" is wat de literatuur heeft voortgebracht. Ik heb de boeken  nooit gelezen omdat ik denk dat ze heel moeilijk zijn. Maar ik voel een immens respect wanneer ik erover hoor. Echter, James Joyce kon zijn boek niet uitgegeven krijgen. Sylvia besloot daarom zelf zijn boek uit te geven, hoewel uitgeven voor haar onbekend terrein was. Het is erg leuk te lezen hoe dit allemaal ging. Maar  schokkend te lezen hoeveel James Joyce en Sylvia aan weerstand vanuit Engeland en de USA ervaarden bij de uitgave. Opnieuw besef ik hoeveel lagen de werkelijkheid heeft. Nu is het boek bewierookt, toen verguisd en tegengewerkt. En in het geval van Ulysses geen honderden jaren geleden, nee, in de 20-e eeuw. En waarom denken jullie dat de uitgave zo tegengewerkt werd? Juist, een aantal seks passages. Ongelofelijk, he, in een tijd waarin 2 wereldoorlogen plaats vonden, viel men over een paar seks passages.

Nog een mooi detail. Sylvia kreeg het voor elkaar om dit boek verkocht te krijgen doordat Fransen en enkele Engelsen en Amerikanen een lijst tekenden dat ze het boek bij uitgave zouden kopen. Een soort crowdfunding avant la lettre. Toen het boek eenmaal verspreid werd kreeg Sylvia regelmatig aanbiedingen om seks boeken uit te geven. Natuurlijk ging ze hierop niet in. Hoe gek is de wereld!

messynessychic

ricorso/Shakespeare

 (heel mooie foto's van binnen de boekhandel en interessante info mbt de foto's).

Joyce wilde een omslag om zijn boek in de kleur Grieks blauw. Laat nu nergens in Frankrijk die kleur te krijgen te zijn. Ze vonden de kleur in Duitsland. Echter toen was het papier weer verkeerd. En toen moest het bijna onleesbare handschrift van Joyce nog uitgetypt worden.

De jaren 20 gaan over in de jaren 30. Veel van de auteurs die altijd bij Sylvia en Adrienne kwamen kregen succes en zwermden uit. Ze missen hen. Maar opnieuw melden jonge auteurs zich aan. De beurskrach komt en ook Sylvia merkt dit. De situatie wordt alarmerend. Andre Gide riep uit: "We kunnen Shakespeare and Compagny niet opgeven". Kunstenaars en schrijvers en lezers staken de handen ineen. Velen tekenden opnieuw in en gaven geld zodat de boekhandel weer verder kon. In ruil konden mensen boeken die nog niet gepubliceerd waren in de winkel lezen.

Sylvia schrijft over deze dagen "dat het een stuk leuker was om van een oorlog af te leven (WO I) dan naar een oorlog toe te leven (WOII). Maar het ergste gebeurt, die tweede oorlog kwam. Veel Parijzenaars vluchten de stad uit toen de bezetters kwamen. Sylvia en Adrienne bleven. Zij brachten hun boeken in veiligheid. Sylvia is een half jaar geïnterneerd geweest in Vittel.

Toen de oorlog afgelopen was hoorde Sylvia een stem: "Sylvia". Het is Hemingway. Ze liet hem binnen. Hij zat in oorlogstenue op de sofa. Hij vroeg of hij iets kon doen. Ze vertelde dat ze bang was voor de Duitse scherpschutters op de daken. Hij riep zijn mannen bijeen, ze snelden de daken op en ze hoorden geweerschoten. En weg was. Hij was zoals hij zei: " Om de Ritz te bevrijden"".

Wat een verhalen, he? Ik moet echt even op adem komen. En er staat nog zoveel meer in. Wat mooi dat er boeken zijn en wij dit allemaal kunnen lezen.

In 1956, Beach wrote Shakespeare and Company, a memoir of the inter-war years that details the cultural life of Paris at the time. The book contains first-hand observations of James Joyce, D. H. Lawrence, Ernest Hemingway, Ezra Pound, T. S. Eliot, Valery Larbaud, Thornton Wilder, André Gide, Leon-Paul Fargue, George Antheil, Robert McAlmon, Gertrude Stein, Stephen Benet, Aleister Crowley, Harry Crosby, Caresse Crosby, John Quinn, Berenice Abbott, Man Ray, and many others.

After Adrienne Monnier's suicide in 1955, Beach had a relationship with Camilla Steinbrugge.^[14][5] Although Beach's income was modest during the last years of her life, she was widely honored for her publication of Ulysses and her support of aspiring writers during the 1920s. She remained in Paris until her death in 1962, and was buried in Princeton Cemetery. Her papers are archived at Princeton University.^[5] 

wiki/Sylvia_Beach

Ik dacht dat het boek niet meer te koop zou zijn.  Ik heb het boek uit het magazijn van de bibliotheek laten halen.  Maar het is nog gewoon te koop, in ieder geval bij bol.com/shakespeare-and-company
Sinds kort heb ik het magazijn van de bieb ontdekt. Wat een schatten liggen daar.

princeton/maps

Biografie project 2018

Shakespeare and Compagny - Sylvia Beach
Persoonlijke geschiedenis - Katherine Graham
De Grote van Gogh atlas
Dave Boomkens - Liesbeth List
Jan Wolkers - Onno Blom
Chrissie Hynde - Roekeloos
Gorbatsjov - William Taubman

Paul McCartney -  Philip Norman 

Cecile en Elsa, strijdbare freules - Elisabeth Leijnse

Charlotte Bronte

Binnen en buiten.

Vandaag heb ik de plantjes

 die we gisteren bij Intratuin kochten in de moestuinbak gezet

Een beetje weemoedig

Ik weet nog zo goed hoe ik begon

Wat was ik benieuwd

Zou het lukken?

Ik kon de plantjes wel uit de grond kijken

En al gauw gingen de plantjes groeien

En toen wachten op de eerste tomaten

Maar toen...…

Er was geen houden meer aan

En nu 

Nu heb ik de tomaten planten in potten gezet

Ik bewaar ze nog even

Kijken wat er gebeurt

En heb ik deze schoonheden geplant

Ik hoop dat ze het goed gaan doen

Deze planten bloeien ondertussen vrolijk door

Binnen

Mijn nieuwe aanwinst

Ieder jaar koop ik een kerstbal die ik mooi vind

Ik denk dat hij prachtig bij de andere zal staan

Maar ik wil nog even wachten tot ik alle kerstspullen op ga zoeken

Ik kocht dit leuke beeldje

Een vrouwtje met vogeltjes

Ik was er direct weg van

Kaarsenhouders

Het lampje komt uit Egypte 

De andere "dingen" heb ik er vandaag bij gehangen

Jas uit de 80-er jaren

Al die tijd bewaard omdat ik hem zo mooi vind

Hij ligt weer over de bank

Dit doe ik ieder jaar

Nu het weer koud aan het worden is

Kan ik hem snel even aanschieten

Wanneer ik vogels eten wil geven of iets in een groenbak wil weggooien

Of iets dergelijks

Het schilderij erachter maakte Salem

En wanneer het donker wordt gaan de eerste kaarsjes aan

Het is midden november!

De Delftsblauwe pot die jullie hier achteraan zien is van mijn oma
De bruine pot links kreeg ik van een zwager van Salem in Egypte
Malak is de naam van zijn eerste dochtertje
Nu ondertussen een hele teener geworden
Via Whatss-app zie ik alle leuke foto's van haar en haar zusjes

Naar Intratuin.

Vandaag gingen een vriendin en ik naar Intratuin

Zij wilde kerstspullen kopen en ik...….

Hou mij maar eens tegen 

Zij kocht een huisje en figuurtjes

Ik kocht een figuurtje

Ik zal morgen foto´s laten zien

Zalen vol lichtjes, glitter en moois

En met tassen gevuld naar huis

Tweede keer naar Den Haag.

Gisteren weer naar Den Haag geweest

Waarvoor we kwamen kregen we niet

Teleurgesteld en met onbegrip stonden we bij dit water

Op Google Earth zie ik vandaag dat dit de Haringkade is 

Op de foto van Google Earth ligt hetzelfde bootje, grappig

De treinreis

Maar eerst nog de treinreis

Het was DRUK, wow, ik zag het nu met mijn eigen ogen

In de eerste klas moeten mensen staan, hutje, mutje.....

Van Ede/Wageningen naar Utrecht

Oudere mensen, ik schat in tegen de 60 

Sommigen konden zich nergens aan vasthouden

Ik had erover gelezen, maar ik vind het nog moeilijk te geloven
Ik moet er wel bijzeggen dat we de trein van 09.00 hadden
We moesten vroeg in Den Haag zijn
Het was dus de spits
Wanneer je niet hoeft altijd buiten de spits reizen

En dan tussen Utrecht en Den Haag gebeurd waar ik altijd bang voor ben

De conducteur kan niet zien dat ik naar de eerste klas heb geupgrade

Maar...….ik heb een bewijsje, uitgeprint nadat ik aan het apparaat betaald had

Alleen, hij ziet het niet aan het bewijsje af…….

Omdat voor Salem alles in orde is, loopt hij toch verder

Op Den Haag Station Centraal ben ik naar een loket gegaan

De dame achter het loket zag direct dat het in orde was

En op de terugweg wel gecontroleerd en geen problemen

Raar, he?
En vervelend
Geef mij toch de strippenkaart en het papieren treinkaartje weer terug ;-)

Ik begrijp van het hele verhaal rond de OV chip kaart niets
Ik dacht dat dit het zou zijn,  1 kaart, zo handig voor alle openbaar vervoer
En het is ook handig
Maar...….. onlangs was ik met een vriendin bij de Hema
En daar kocht zij een NS bewijs??????
Ze kreeg een kassabon mee?????
Ik krijg steeds reclame voor gratis- of goedkope kaartjes?????
Begrijpen jullie het? Ik niet.
Waarom??????

Wandeling

Om er toch wat van te maken gingen we met de tram terug naar het Centraal Station

Om vandaar uit weer een wandeling te maken

Deze keer een andere route

O.a. door het Haagse Stadhuis heen

Wat is dit groot

GIGANTISCH en WIT

Hagenaars noemen het ook wel het IJSpaleis

denhaag//atrium-city-hal

Hoeveel mensen werken daar wel niet?

Wat doen die allemaal? 

Langs de Bijenkorf

Etalages vol beertjes in kerststemming

Naar het Noordeinde

Daar zagen we weer alle mooie galeries

Bij 1 zag ik zulke schattige schilderijtjes

Ik vind het altijd zo leuk even naar binnen te gaan bij Papier-royaal

Zij verkopen o.a. prachtig papier

Nicole en Robert Damen zijn de huidige eigenaars van Damen/Papier Royaal. Robert is een 4e generatie kantoorboekhandelaar. Overgrootvader Jacobus Johannes begon in 1895 een winkel in papier en aanverwante artikelen. Sinds circa 25 jaar heeft het bedrijf zich vooral toegelegd op de verkoop van (sier) papier en boekbindmateriaal. Voorts zijn( luxe)postpapier en alle soorten notitieboeken een heel belangrijk deel van het winkelaanbod. Vrijwel alles is eigen import.

Ik hoorde toevallig een gesprek met een andere koper

Eind dit jaar zijn ze weg, jammer

Op hun site lees ik 

Per 1 januari 2019 verhuizen wij onze winkel naar Kleijweg 22 in Den Hoorn (Delft). 

Ik kocht het volgende papier, heel zacht met kleine hartjes

Op het Plein was een boekenmarkt, 2-e handsboeken 

Salem kocht deze 2 boeken voor 2 euro!

En toen weer terug naar huis