De Mont Pelerin Society, met haar neoliberale ideeën kreeg vanaf de 80-er jaren voet aan de grond via politieke leiders als Thatcher, Reagan en Lubbers. trouw/friedrich-hayek
De belangrijkste ideeën
- Groei
- Vrije markten reguleren allerlei vraagstukken
- Eerst wordt het slechter, voor groepen mensen, daarna wordt het beter
- De natuur is onuitputtelijk, ook hier zorgt de markt het voor evenwicht
In diezelfde tijd kwam de Club van Rome bij elkaar. Dit is een particuliere stichting die in april 1968 werd opgericht door Europese wetenschappers, om hun bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht te brengen. De Club van Rome kreeg in één klap bekendheid met het rapport Grenzen aan de groei uit 1972, auteur Donella Meadows, een Amerikaans wetenschapper aan het MIT en een pionier op het gebied van milieukunde.
De wereldwijde economische ontwikkeling bracht een ongekende vooruitgang. In de periode die de Great Accelaration wordt genoemd is tussen 1950 en 2010 de wereldbevolking verdrievoudigd. Economische efficiency, productiviteit en groei leek het antwoord om de duurzame ontwikkelingsdoelen Sustainable development Goals, van de Verenigde Naties te halen. rijksoverheid/Sustainable Development Goals. Maar, er zijn nu problemen waar het geen antwoord op heeft.
- Het boek Kapitaal in de 21ste eeuw (oorspronkelijke titel: Le Capital au XXIe siècle) van de Franse econoom Thomas Piketty, sloeg in 2013 in als een bom. Het boek behandelt de sociale inkomensongelijkheid en vermogensongelijkheid, en het verloop daarvan sinds de 17e eeuw. De voorbije 30 jaar heeft de USA een economische groei gekend van 1 a 2 %. Twee derde van die groei is naar de top 1 procent van de bevolking gegaan, dus bleef er voor de andere 99 procent maar weinig over. In 2013 stegen de lonen aan de top hard. Er is geen enkele aanwijzing dat extreem hoge lonen tot betere prestaties zouden leiden. Groei noch productiviteit gaat erdoor omhoog. trouw
- Klimaat verandering, ontbossing, uitputting van de grond, vervuiling van de oceanen.
De opdracht voor de 21-eeuw is, het creëren van economieën die menselijke voorspoed bevorderen, ingebed in de samenleving en in de natuur.
Steeds meer economen gaan denken in termen van evolutie/economie, complexiteitseconomie. Het systeemdenken neemt toe. Het onderzoekt hoe de relaties tussen de vele onderdelen van een systeem het gedrag van het gehele systeem beïnvloeden.
- Economie inbedden in de biosfeer
- De economische stabiliteit loopt gevaar als hulpbronnen in handen komen van en te kleine groep
- Inkomen, macht, rijkdom en tijd verdelen
- Herverdeling van inkomen, grond en bronnen van rijkdom. Gemeenschapsbezit bevorderen.
- Het privilege om geld te scheppen weghalen bij commerciële banken
- Inzetten van complementaire valuta
- Cooperaties opzetten
- Belasting op arbeid vervangen door belasting op niet duurzame hulpbronnen
- Basisinkomen
- Open source bevorderen op het gebied van ideeën en design.
Regeneratieve Economie
Het is nodig over te gaan naar een circulaire, regeneratieve en op herstel gerichte economie. Er moeten in de industrie, landbouw, visserij, bosbouw modellen ontworpen worden die circulair zijn en waarin zowel technische als biologische materialen voortdurend stromen: aan de ene kant blijven metalen en polymeren in kringen rondgaan en worden ze steeds opnieuw ingezet zonder aan kwaliteit in te boeten, terwijl aan de andere kant organische elementen weer veilig aan de natuur worden toevertrouwd om opnieuw natuurlijk kapitaal te helpen opbouwen. Producten moeten zo ontworpen worden dat ze eenvoudig uit elkaar kunnen worden gehaald en schadelijkheid wordt geëlimineerd. Gebruikte producten worden niet meer tot afval maar worden opnieuw verwerkt.
De Donut-economie in een model
- De buitenste ring van de donut geeft de ecologische grenzen van onze planeet weer: het ecologische plafond, waar we niet doorheen mogen gaan. Negen indicatoren geven aan of we binnen die grenzen blijven.
- In de binnenste ring staan elf basisvoorzieningen, waar ieder mens recht op heeft. Dit is het sociale fundament waar we aan móeten voldoen.
