K L E U R R I J K: 09/02/19

maandag 2 september 2019

Voor mijn boekenproject 2019 las ik twee boeken over Emily Dickinson.

Ik ben in de ban geraakt van Emily Dickinson. De Amerikaanse dichteres die in Amherst, Massachusetts USA leefde, 1830-1886. Ik raakte geïnteresseerd in haar na het lezen van een gedicht.

To make a prairie

To make a prairie it takes a clover and one bee,

One clover, and a bee.
And revery.
The revery alone will do,
If bees are few.

Ik probeerde eerder al iets over haar te weten te komen, maar dan komt er van alles tussen, werd ik afgeleid door andere dingen. Maar nu heb ik daadwerkelijk 2 boeken over haar gelezen en veel nagezocht op internet.

Zo haalde ik eerst een dun boekje uit de bieb waarin tot mijn verbazing een link gelegd wordt tussen Emily en een Friese dichter, waar ik nooit eerder over hoorde. De diverse hoofdstukken zijn door verschillende schrijvers geschreven. Simon Vestdijk heeft, lees ik, Emily Dickinson's poëzie bekend gemaakt in Nederland.

In het rechtse boekje is 1 van de hoofdstukken gewijd aan de "mannen" van Emily. Ik begrijp dat zij gedichten heeft geschreven waarin zij het woord "master" gebruikt. Wie, o wie is toch die master vragen allerlei geleerden zich af? Met wie had zij toch een liefdesaffaire? In het boek worden wel 9 namen genoemd, 9? Een vrouw in een puriteins stadje in de USA in de negentiende eeuw? Bij het woord master komt direct bij mij Charlotte Bronte naar boven, die haar liefdesbrieven aan haar master stuurde, haar leraar van de Brusselse school die zij bezocht. Er is een link tussen Emily Dickinson en de Bronte zussen. Emily kende de boeken van de Bronte sisters. Deze waren net uitgegeven en toch al zo bekend in de USa, leuk om te weten. Na de begrafenis van Emily Dickinson werd een van de gedichten van Emily Bronte voorgedragen "No Coward Soul is Mine".

Emily Dickinson schreef blijkbaar op alles, ze liet duizenden gedichten na, sommige mooi gebundeld met lintjes erom. Bundeltjes lagen op haar kamer, maar later werden er ook op allerlei andere plaatsen brieven en gedichten gevonden. Ze had haar zus gevraagd om haar brieven te verbranden na haar dood. Maar ze zei niets over de gedichten. Haar zus heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat ze uitgegeven zijn. Dat ging niet zonder slag of stoot.

I'm Nobody! Who are you?
I'm Nobody! Who are you?
Are you - Nobody - too?
Then there's a pair of us!
Dont tell! they'd advertise - you know!

How dreary - to be - Somebody!
How public - like a Frog -
To tell one's name - the livelong June -
To an admiring Bog!

Begrijp ik Emily Dickinson nu een beetje beter na het lezen van deze twee boeken? Ik heb niet het idee. Ik weet nu meer over allerlei gebeurtenissen in haar leven, dat wel. Zoals over haar broer die trouwde met Sue, de 3 kinderen die zij kregen. Een van de zoontjes dat zo vroeg stierf, waardoor Emily maanden haar bed niet meer uitkwam. De vriendschap tussen Emily en Sue, Susan Huntington Gilbert Dickinson. De nieuwe buurvrouw Mabel Loomis Todd die naast hen kwam wonen en voor zoveel ophef en roering zou zorgen. Eerst vonden de zussen haar erudiet en een aanwinst voor de vriendenkring. Maar, broer Austen en zij kregen een verhouding. Emily en haar zus wisten het niet, of ze wisten het wel, maar wilden het niet beseffen, het verdriet van Sue. Waren Emily en Sue in het begin van hun vriendschap hartsvriendinnen, dit bekoelde aan het eind.

Tijdens mijn zoektocht naar Emily stuit ik ook op websites die willen aantonen dat Emily en Sue een lesbische relatie hadden. Is dit waar, geen idee.

Maar weet ik nu wie Emily was, wat haar dreef? Nog niet. Ik wil nog veel meer lezen. Haar gedichten, haar brieven. De beste biografie die ik op internet las geeft wat meer inzicht. is poetryfoundation/poets/emily-dickinson

Zij hield van tuinieren. Zij hield een herbarium bij wat nog steeds prachtig is. harvard.edu/ Ik hoorde een leuke opmerking op You Tube: "Zij zou genoten hebben van Twitter".

Emily maakte vrienden op de opleidingsinstituten die ze volgde. Zij maakte ook wat reizen met haar vader en zus. Toen zij ouder werd begon zij zich terug te trekken. Bezoekers die het huis bezochten kwam ze niet meer begroeten. Wel stuurde zij vaak iets lekkers met een gedichtje erbij. Ze was wel betrokken, maar wilde geen mensen meer zien. Zij correspondeerde veel, ze stuurde veel kleine briefjes, kleine gedichtjes. (Vandaar de Twitter opmerking.) Zij bakte het brood voor de familie. (Een overeenkomst met Emily Bronte, de Engelse dichteres).

Emily Dickinson publiceerde tijdens haar leven een paar gedichten. Na haar dood vond haar zus dus al die gedichten en was vastberaden ze te publiceren. Het duurde jaren. Het raarste verhaal is wel dat haar gedichten werden geredigeerd, aangepast aan de smaak van de tijd. Je moet toch maar de brutaliteit hebben.

Original wording
I taste a liquor never brewed –
From Tankards scooped in Pearl –
Not all the Frankfort Berries
Yield such an Alcohol!

Republican version

I taste a liquor never brewed –
From Tankards scooped in Pearl –
Not Frankfort Berries yield the sense
Such a delirious whirl!