K L E U R R I J K: 11/08/21

maandag 8 november 2021

Voor mijn biografieproject 2021 las ik "Jane Austen at Home" van Lucy Worsley.

Ik ken Lucy Worsley van haar geschiedenisprogramma's op de televisie. Altijd erg interessant. Haar keyword is facts / fabs. Uitgaan van de feiten, fabeltjes ontrafelen. Ik wist niet dat zij ook boeken schrijft.

Ik heb een hele boekenplank over Jane Austen, boeken die Jane zelf schreef, een biografie, commentaren en allerlei gezellige boeken als "Tea with Jane Austen". Wat kan Worsley mij nu vertellen wat ik nog niet weet? Dat vraag ik mezelf streng en al innerlijk soebattend koop ik het boek toch. En..... een goede beslissing.

Wat is Worsley weer scherp. Door het lezen van dit boek vallen ineens allerlei zaken, die ik op zich wel wist, op zijn plaats, ineens begrijp ik dingen beter.

Allereerst plaatst zij gebeurtenissen van Jane binnen de tijd waarin ze leefde.
Ik begrijp nu ook beter hoe vreemd het kon lopen binnen families. De ouders van Jane Austen waren van een arme tak. Maar binnen de familie van haar moeder waren familieleden die ontzettend rijk waren en waarvan velen binnen de familie dachten, heel, heel misschien te kunnen erven, Jane ook. Zij is zo'n beetje de enige geweest die niets erfde. Terwijl zij het eigenlijk het meeste nodig had. Haar vader en broers hadden inkomens vanuit hun beroep. Haar moeder had wat geld geërfd, haar zus kreeg geld uit de nalatenschap van haar overleden verloofde, Jane had niets. Het gezin moet rondkomen van het inkomen van haar vader, die dominee was. Zij hebben ook een boarding school voor een paar jongens. Verder hebben zij een kleine boerderij, kippen, varkens.
Jane groeide op in de tijd van de Franse revolutie en de tijd erna, o.a. Napoleon. Engeland was er zich bewust van hoe kwetsbaar het was. Drie van de 5 broers van Jane vochten in het Engelse leger, waarvan 2 op zee, zij maakten beroemde zeeslagen mee. De Engelse economie was een oorlogseconomie.
Door de Black Lives Matter beweging komen steeds meer vragen naar voren hoe het kan dat families rijk zijn. Zo ook bij de familie van Jane Austen. Was de familie van Jane Austen betrokken bij slavernij? Ik lees in dit boek dat Jane's vader aandelen had in een plantage. Hij kreeg ze als betaling van een man, wiens zoontje op de boarding school zat. In Mansfield Park beschrijft Jane een man die in Engeland eigenaar is van een groot landhuis maar tegelijkertijd een plantage heeft.
In haar tienerjaren heeft zij een romance met een jonge Ier. Echter, hij wordt zo snel mogelijk weggehaald uit haar omgeving. Zij brengt geen geld mee en hij moet als enige zoon zorgen voor zijn moeder die weduwe is en zijn zusjes. Door een roddelaarster wordt Jane omschreven als: " The prettiest, silliest, most affected husband, hunting butterfly".
Dat mag zo zijn, zij slaat een huwelijksaanzoek af van de broer van twee van haar vriendinnen. Hij is enkele jaren jonger dan haar, maar de verbintenis zou haar en haar familie van een boel financiële problemen afhelpen. Jane zegt ja, en de volgende morgen..... stel je eens voor, wat zal zij slecht geslapen hebben........ zegt zij het af, zij komt terug op haar woord.
Haar broer Edward treft een bijzonder lot. Hij wordt geadopteerd door een rijke familie die kinderloos is, Mr. and Mrs. Knight, in de verte familie van elkaar. Zij bezitten een tweetal grote landgoederen met grote landhuizen, waar Edward vanaf zijn tienerjaren zal gaan wonen. Hij erft alles wanneer Mr. Knight overlijdt. Mrs Knight beslist dat Edward het vanaf dat moment moet overnemen, zij trekt zich terug met een goed jaarinkomen. Edward behoort dan bij de adel. Jane zal lange periodes bij hem en zijn vrouw logeren. Zij maakt hier kennis met een heel andere standaard van leven. Voor een romanschrijfster ideaal, zij neemt alles wat zij tegenkomt op in haar romans. De eerste keer dat zij bij haar broer op bezoek is, begint zij zodra ze weer thuis met het beroemde "Pride and Prejudice" en creëert zij types als Mr. Darcy en Lady Catherine, trots, verwaand en arrogant.
Jane zal geld gaan verdienen met haar boeken. Iets waar zij trots op was. In die tijd zijn er wel andere vrouwelijke schrijvers, maar het is niet iets waar families trots op zijn. Jane zou ook nooit onder haar naam publiceren, maar onder by a lady. Haar vader hielp haar bij het eerste contact met een uitgever. De uitgever kocht voor weinig geld alle rechten, maar publiceerde het boek nooit. Jaren later zou Jane de rechten terugkopen. Het betreft Pride and Prejudice, een boek wat zij begon te schrijven toen zij 17 was. Het is nu het boek wat het meest verkocht en verfilmd wordt. Het boek over de liefde tussen Elisabeth Bennet en Mr. Darcy. Deze laatste komt ook voor in de serie boeken over Bridget Jones, zijn figuur spreekt nog steeds tot de verbeelding. Haar broer Henry nam haar zaken voor haar waar in Londen bij de uitgave van haar andere boeken. Jane was het soms met de beslissingen van de uitgevers niet eens, maar er waren weinig mogelijkheden er iets tegen te doen. Na haar dood prees haar familie haar aan vele kanten, maar niet voor haar schrijverschap. Ook op haar grafsteen staan diverse verdiensten, maar niet dat zij een schrijfster was.
Haar zus Cassandra bewaarde de papieren, brieven, manuscripten van Jane toen zij overleed. Cassandra schreef de prachtige woorden : “She was the sun of my life, the gilder of every pleasure, the soother of every sorrow, I had not a thought concealed from her, and it is as if I had lost a part of myself.