Ik reserveerde het boek bij de bieb. Ik keek vreemd op toen ik het ophaalde, had een ander boek in gedachten. Het blijkt, er zijn twee boeken over dit onderwerp. Een biografie, die ik wilde lezen en het boek dat ik nu in handen hou is eigenlijk meer een biografie van een huis.........Maar, ook dit is leuk. En de biografie over de dichteres reserveer ik later.
Ik ken de Bloomsbury Circle, verrukkelijke verhalen rond de groep kunstenaars en wetenschappers in het Londen in de eerste helft van de 20-e eeuw. Virginia Woolf, Vanessa Bell, Lytton Strachey en meer. Ik ken de verhalen rond de Amerikaanse Gertrude Stein die haar Parijse huis openzette voor schrijvers en kunstenaars. O. a Picasso en Hemingway waren kind aan huis. Maar de verhalen over het Nederlandse Jagtlust, ik ken het niet. Hoog tijd me erin te verdiepen.
Centraal staat de dichteres "Fritzi", voluit Fritzi ten Harmsen van der Beek (1927-2009). Zij is de dochter van de illustratoren Eelco ten Harmsen van der Beek en Freddie Langeler. De vader werd beroemd door de strip Tiels Flipje, het fruitbaasje van Tiel.
Het verhaal van Jagtlust vind plaats in de 50-er jaren. Nederland is in opbouw, dingen verkrijgbaar op de bon, de pil bestaat nog niet, Fritzi raakt zwanger.
In 1950 gaat Harmsen van Beek samenwonen met haar minnaar Eric de Mareschal, student Geologie en afkomstig uit een geslacht van oude landadel. Zijn oudere broer heeft het erfrecht over de familiale landbouwgronden: De Mareschal heeft dus geen erfenis te verwachten. Ze hebben het niet breed. Frederike raakt zwanger en haar vader overreedt haar tot een huwelijk, omdat een ongehuwde moeder het in het katholieke Frankrijk moeilijk zal hebben. In de zomer trouwen ze en er wordt feest gevierd in zowel Parijs als Blaricum. Vlak daarna wordt baby Gilles geboren. Aanvankelijk is Harmsen van Beek gelukkig en optimistisch.
Na de dood van haar vader in 1953 jagen Fritzi en haar broer Hein het familiekapitaal, dat haar ouders verdiend hadden er in snel tempo doorheen. Fritzi staat met lege handen en besluit het huis te kraken waar zij af en toe langs loopt. De eigenaar vindt het eigenlijk wel goed, ziet haar als iemand die het huis en de tuin bewaakt. Maar wanneer hij de grond en het huis verkoopt aan de gemeente Amsterdam krijgt Fritzi daarmee te maken. De gemeente weet ook niet zo goed wat zij met het vervallen pand moeten en verhuren het aan haar voor 200 gulden per maand.
Onder meer Remco Campert, Gerard Reve, Bernlef, Gerrit Komrij, Peter Vos, Ramses Shaffy, . Cees Nooteboom, Bert Schierbeek, Louis Lehmann, Jan Vrijman, Frits Müller, Jan Sierhuis, Ed van der Elske komen over de vloer. Het verhaal van Remco Campert is mooi. Fritzi en hij ontmoeten elkaar op een boekenbal, liefde op het eerste gezicht, hij gaat gelijk met haar naar Jagtlust en blijft er wonen. Het huis is armoedig en in verval. Wanneer het regent staan er overal pannen om het water op te vangen. Er zwerven veel katten door het huis, kamers zijn door allerlei mensen bezet, drank vloeit rijkelijk. Wanneer Remco er na een poos weggaat is het niet omdat hij niet meer van haar houdt, nee.... het is omdat hij er niet aan schrijven toe komt.
Jagtlust groeide uit tot een ontmoetingsplaats van de zogenaamde 'Leidsepleinscene', een bonte verzameling van Amsterdamse dichters, schrijvers, journalisten, acteurs en schilders, onder wie Simon Vinkenoog, Theo Sontrop, Ed van der Elsken, Rijk de Gooyer, Cees Nooteboom en G.K. van het Reve. Tijdens de bijeenkomsten stond niet zo zeer de artistieke creativiteit centraal, maar men kwam naar Blaricum om te drinken, te vrijen, te slapen en op het dak in de zon te zitten. beeldbankblaricum
Met haar hese stem, haar enorme ogen en haar verslavende, volstrekt oorspronkelijke taalgebruik en gedachtegangen was ze net champagne: bubbelend en bruisend, zich onttrekkend aan elk stereotype van het klassieke vrouwtje. Ze paarde opperste chic aan een totaal gebrek aan gêne en een grote arrogantie aan de opperste onzekerheid, zodat je nooit wist wat je van haar kon verwachten. Maar je vergaf haar alles, want ze had ook iets ontroerends kwetsbaars en hulpeloos over zich. boeken/annejet-van-der-zijl
Fritzi wordt door uitgevers 1 van de beste dichteressen van Nederland genoemd. O.a. van Oirschot is kind aan huis en tracht haar te bewegen te publiceren. Wanneer hij een kast opent, vallen er veel beschreven velletjes papier uit. Uiteindelijk gaat zij overstag maar zij heeft altijd een bloedhekel aan publiciteit gehad. Zij wilde gewoon de dingen doen die zij fijn vond, dichten en kleine figuurtjes met divers materiaal in elkaar zetten.
Las ik het boek met plezier? Ja en nee. Natuurlijk is het leuk om over al deze mensen te lezen. Maar "iets" maakte dat ik het niet zo leuk vind. Kwam dit doordat het een aaneensluitend feest was met zuippartijen en uitspattingen? Werd er ook gewerkt?
Toevallig kom ik deze site tegen: de-gids/herinneringen-aan-fritzi-ten-harmsen-van-der-beek Maar toen ik Jagtlust eens ter sprake bracht bij Ferdinand Langen, keurde hij het resoluut af. Ik had een gevoelige snaar geraakt. Het was een populair boek, maar veel was bezijden de waarheid. Of het was een tikkeltje respectloos tegenover de betrokkenen.
Het beeld van het met beschonken schrijvers afgeladen landhuis is overigens niet zozeer de schuld van Annejet van der Zijl, zegt Meijer: “Zij beschikte nou eenmaal niet over alle bronnen.” Zelf was Meijer de eerste die volledige toegang had tot het archief van Harmsen van Beek. De gigantische literaire nalatenschap bestaat uit tientallen dozen, waarvan alleen al elf dozen met honderden brieven, bijvoorbeeld van Charlotte Mutsaers, Cees Nooteboom en Gerard Reve. Ruim twee jaar was Meijer wekelijks te vinden in het Literatuurmuseum om te spitten in de correspondentie en aantekeningen van de dichter. hpdetijd/biograaf-harmsen-van-beek/
Deze kennis maakt dat ik nu echt de biografie moet lezen, wil ik een volledig beeld krijgen
BIOGRAFIEPROJECT 2024
Jagtlust - Annejet van der Zijl
