vrijdag 28 mei 2021

Voor mijn biografieproject 2021 las ik "De Druk der Omstandigheden" van Simone de Beauvoir.


En toen las ik het derde deel van de autobiografie van Simone de Beauvoir en werd er af en toe zo verdrietig van dat ik het moest wegleggen. Het eerste deel van de autobiografie ging over haar jeugd. Het jonge meisje, zo slim, ze gaat filosofie studeren. Op de universiteit ontmoet ze Jean Paul Sartre, haar metgezel voor het leven. Daarna het tweede deel van de autobiografie over de Tweede Wereldoorlog. Nu, in het derde deel komen we bij de tijd die ik zelf meemaakte en door het lezen vallen gebeurtenissen op hun plaats. Als kind groeide ik op met het mantra "dit nooit meer". Daarmee werd de ellende van de tweede Wereldoorlog bedoeld en speciaal de ellende van de joden. Ik kan me niet meer herinneren hoe dit zo sterk tot me kwam, maar tot op heden leeft deze "opdracht" in mij. De ervaring en verhalen van mijn ouders spelen hier sterk in mee. Mijn moeder hield dagboeken bij gedurende de oorlog. Ouderwetse grijze schriften boordevol krantenberichten. Ik snuffelde er vaak door. Na het overlijden van mijn moeder vond ik de schriftjes niet meer. Ik had ze graag nu willen hebben.

Dit nooit meer en nu lees ik in Simone's boek het gebeurde allemaal weer. Zelf herinner ik me het het sterkste de Balkanoorlogen. Het moment dat het woord etnische zuivering werd uitgesproken alsof het  normaal is. Een woord waarvan ik dacht dit nooit meer te horen en nu n.b. in Europa, werd het zonder enige gene gezegd. 

Sartre en Simone zijn na de oorlog ineens beroemdheden, tot hun eigen verbazing. De boeken die zij schrijven slaan aan. Hun denkbeelden (Existentialisme) worden als toetssteen gebruikt. Het verandert hun leven drastisch. Voorheen leefde Simone in hotelkamers en schreef zij in restaurants. Les Deux Magots en Le Dôme zijn hun ontmoetingspunten met vrienden.  Nu kan dit niet meer. Zij horen gefluister wanneer zij binnenkomen, de sfeer verandert. The Lost Generation; Cafes in Paris | Lindsay (lindsaymagazine.co) Daarom zoekt zij een woning, eerst 11 rue de la Bûcherie75005 Parijs. Zij woont hier 1948-1955, op de vijfde verdieping.  Later Rue Victor Schoelcher 11bis. Zij koopt spulletjes, hangt de souvenirs die ze van haar reizen meebrengt op en gaat zelf koken. Later wanneer zij door haar boeken geld begint te verdienen  koopt zij een platenspeler en zullen zij en haar vrienden bij haar thuis naar muziek luisteren. Ook koopt zij een autootje en crossed daarmee door Parijs, Frankrijk, Italië en Spanje. 

Na de Tweede Wereldoorlog worden zij beiden politiek actief. Het is net of ik in een tijdmachine terecht kom. Want het communisme is positief. Sartre overweegt lid te worden van de partij, maar doet het uiteindelijk niet. Zijn filosofie roept mensen op keuzes te maken, vrijheid om te kiezen is niet zozeer een idee, het is een moeten en deze oproep tot vrijheid past niet bij de manier waarop Rusland op dat moment wordt geleid. Na de inval van de Russen in Hongarije weten ze dat ze er goed aan hebben gedaan. Het Russische communisme is verworden tot dwang van boven. Met de Franse communisten kunnen zij de ene keer wel, de andere keer niet zaken doen.

LES TEMPS MODERNES

Zij zijn geschokt hoe snel de bourgeoisie en het kapitalisme de macht weer heeft na de Tweede Wereldoorlog. Hoe allerlei figuren die heulden met de nazi's op topposities komen, zowel in Duitsland als in Frankrijk. Hun activisme uiten ze via Les_Temps_modernes, ze zetten dit tijdschrift op met een paar anderen. Hierdoor geven zij zichzelf en andere linkse schrijvers uit alle landen een podium. Ze zijn niet afhankelijk van de mainstream media die hen bespreken in termen van afgunst, hun beroemdheid benadrukken of hen aanvallen op hun ideeën. Na de Tweede Wereldoorlog begint de Koude Oorlog. Het is interessant te lezen hoe dit ontstond en hoeveel angst dit oplevert. Jarenlang is men in Parijs bang "De Russen komen, moeten we niet vluchten". Les Temps Modernes zet een andere werkelijkheid naast de hypes van het moment.

KOUDE OORLOG

Is het Marhallplan alleen uit medemenselijkheid weergegeven? Ik wil daar nog eens wat meer over uitzoeken. Ik las ergens dat er o.a. een verbod op vakbonden in staat. In de USA wordt de macht van de vakbonden een kopje kleiner gemaakt. Het plan wakkert de tegenstelling binnen Rusland,  Oost Europa en het Westen aan. In de USA zal de Koude Oorlog uitmonden in een communistenjacht. Iedereen die linkse ideeën heeft loopt gevaar. Orson Welles, Einstein, Dorothy Parker, Robert Oppenheimer, Arthur Miller, Thomas Mann, Danny Kee, Nelson Algren en een lange lijst met andere namen werd aangelegd.  Pete Seeger. Ik hoor Bob Dylan tijdens 1 van de 80-e verjaardag uitzendingen vertellen dat hij in zijn jeugd een lied van Pete Seeger zong. Hem werd verteld Pete is een communist. Hij wist niet wat dit is. Maar stel hij had het geweten dan nog zou hij het lied hebben gezongen, zo zegt hij.

Simone reist in deze periode opnieuw veel. Het soort reizen wat zij als jonkies deden, liften, met transportboten, kan niet meer. Zij wordt nu uitgenodigd om lezingen te geven. De eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog ziet zij de ellende, o.a. in Londen en Berlijn, de armoede, de kapot geschoten steden, mensen in lange rijen voor de winkels. Maar niet lang daarna reist zij naar haar zus in Portugal en ziet "weelde". Zij koopt er wat kledingstukken. Wanneer zij jaren later met Sartre in het vliegtuig zit en door het raampje neerkijkt op Italië en ziet hoe dicht de steden bij elkaar liggen, herinnert zij zich hoe lang ze er als tieners over deden om de afstand te overbruggen.

USA

Zij wordt uitgenodigd in de USA en ontvangen door de crème de la crème. Nu is het zo dat Simone totaal niet om luxe geeft. Zij wordt moe van het fêteren en de oogverblindende rijkdom. Zij krijgt het telefoonnummer van een auteur, Nelson Algren, die in Chicago woont. Zij belt om een afspraak te maken, hij hoort een vrouw met een raar accent, begrijpt het niet, legt neer, ze belt hem weer. Zij ontmoet hem en dan gebeurt er iets magisch........ Algren is de schrijver over de armen, de uitgestotenen, de gokkers, de prostitués. Hij neemt haar mee naar de wijken waar hij in verkeert, Poolse wijken met veel armoede. Ze ziet de bars en het casino en........... ze worden verliefd en niet zo'n klein beetje. Het is zo'n mooi verhaal, zo blij en lief. Beiden zijn schrijvers,  maar ze lopen kapot op het feit dat hij Amerikaan is en zij Parisienne. Hij is gescheiden, maar zij heeft Jean Paul Sartre. Algren vraagt haar tweemaal ten huwelijk, haar tegen voorstel is dat ze een deel van het jaar in Chicago leven en een deel van het jaar in Parijs. Aldus gebeurt en ze maken samen ook lange reizen. Algren ontmoet Sartre en het klikt. Toch gaat het mis. Algren wil meer en dat kan zij niet geven. Wanneer zij boeken publiceert waarin ze over hun liefde vertelt, reageert hij verbittert. Ze gaan elkaar minder schrijven, maar de correspondentie houdt wel stand. Wanneer in de USA de communisten jacht oploopt, kan Algren niet meer naar haar toe. 

ALGERIJE

Algerije, ik weet nu wat de Fransen er hebben gedaan. Ik word er misselijk van. Jaren lang legt het een zware deken over Simone's leven. Sartre en zij nemen stelling tegen de Franse politiek. Zij worden met de nek aan gekeken. Er valt een bom in Sartre's huis. Simone interviewt een Algerijnse vrouw die gemarteld is en publiceert dit. Zij moet thuis beveiligd worden. Het kringetje wat ze kunnen vertrouwen wordt kleiner en kleiner. Zij voelt zich meer en meer een balling in haar eigen land. Dit doet zo'n pijn en geeft zoveel wanhoop. Wanneer zij uitgenodigd worden om Cuba te bezoeken komen ze daar weer een beetje bij. Het is het Cuba van net na de revolutie van Castro en de zijnen. De mensen zijn betrokken, blij, de kleuren van het land. Na een lange periode organiseren de communisten protestmarsen tegen de politiek van de Gaulle. Er komen honderdduizenden mensen op af. Dan kunnen zij zich weer een beetje ontspannen. (Macron wil geen excuses uitspreken lees ik nu in een krant macron-geen-excuses-voor-koloniaal-verleden-in-algerije/)

Le deuxième sexe -'Je komt niet ter wereld als vrouw, je wordt tot vrouw gemaakt.'

In deze periode schrijft Simone meerdere boeken die goed aanslaan. Een van haar beroemdste boeken is de Tweede Sexe. Tijdens haar tocht door de USA logeert zij o.a. bij het echtpaar Ellen en Richard Wright. Hij is een zwarte schrijver. Via hem komt zij in aanraking met racisme. Loopt zij alleen door New York dan krijgt ze direct een taxi, wachten ze samen dan kost dit moeite. Hij geeft haar een boek Dilemma: the Negro Problem and Modern Democracy van de Zweedse socioloog Gunnar Myrdal. Simone is onder de indruk van Myrdal’s analyse en legt een verband met een belangrijk thema in haar eigen werk: de positie van de vrouw. phaestus Het boek slaat in als een bom. humanistischecanon/venster/sociale-bewegingen/simone-de-beauvoir-de-tweede-sekse/ Het boek wordt de bijbel van het feminisme genoemd. Zij wordt er geliefd en verguisd door. Hedendaags commentaar: groene/een-openbaring


MIJN BIOGRAFIEPROJECT 2021
The World of Emily Dickinson - Polly
Emily Dickinson's gardening - Marta McDowell
Emily Dickinson - Cynthia Griffin Wolff 
De Bloei van het Leven - Simone de Beauvoir
De Druk der omstandigheden - Simone de Beauvoir

Boekenproject 2014

Boekenproject 2014

Boekenproject 2015

Boekenproject 2015