Ik ben nu al dagen van mijn a-propos. Schilderen, tekenen, ik moet er niet aan denken. Terwijl ik zulke leuke plannetjes had. Lezen, ja, dat lukt ineens wel. Dankzij de nieuwe boeken die ik voor mijn verjaardag kreeg. En dan vooral twee. Het boek van Bette Dam "Op zoek naar de Vijand - Het verhaal van een terrorist die een vriend wilde zijn.", over haar zoektocht naar de talibanleider Moellah Omar. En het boek over Jane Austen. Op de een of andere manier vloeien ze in elkaar over, is dat niet gek? Een vrouw die 200 jaar geleden leefde en woeste "baard" mannen in Afghanistan. Nee, beide boeken gaan over vrouwenrechten.
Vanaf die verschrikkelijke uittocht op het vliegveld van Kabul denk ik "Wat zijn we voorgelogen" en het boek doorlezend begin ik het een beetje te doorzien, het is een systeem wat dit veroorzaakt en Bette Dam legt het haarscherp uit. En het is om van te schrikken.
Bette Dam, een jong Fries meisje, studeert politicologie aan de universiteit van Amsterdam. Na haar studie werkt ze bij een klein nieuwsbureau. Die halen voor haar een opdracht binnen om embedded naar kamp Holland in Afghanistan te gaan waar de Nederlanders hun missie hebben. Ze vliegt met een militair vliegtuig. In Afghanistan ontmoet ze geen Afghaan. Nee, haar wordt verteld dat daarbuiten "De Hel" is. Oppassen, ook voor de Afghaanse schoonmakers, want die kunnen zichzelf opblazen. Terug in Nederland heeft ze een boel vragen.
Ze komt in contact met een Amerikaanse militair die meedeed aan de eerste Amerikaanse dropping na 9-11 en die verteld over hoe Amerikanen samen met Afghanen vochten onder leiding van Karzai, de latere Afghaanse president. Hij noemt een aantal namen van Afghanen waar Bette eerder nooit over hoorde. Ze vraagt het de Nederlandse ambassadeur van Afghanistan en die zegt, ja, die mensen hebben nu goede posities, een is burgermeester etc. Ze vraagt, zou ik die kunnen spreken? Ja hoor, is het antwoord, kom hier maar naar toe. Ze boekt een vliegtuig en een hotel in Kabul en verblijft er dan een aantal maanden. Met de ambassadeur gaat zij naar de eerste persoon die ze wil spreken. Hij roept zijn zoon Najibullah erbij, die goed Engels spreekt en deze zal haar begeleiden op haar tocht door Afghanistan en haar uitleg geven over Afghaanse gewoonten en gebruiken. Ze wordt aan de vrouwen van de mannen voorgesteld en 1 van hen geeft haar Afghaanse kleding. Eerder zijn ze al naar een schoenenwinkel geweest omdat de receptionist van haar hotel haar Timberlands echt niet vind kunnen, daar lopen vrouwen niet op. Ze krijgt een schoen met een hakje. Zij ontmoet ook Afghaanse militairen die haar over de eerste periode dat de Amerikanen kwamen vertellen en haar alles over Karzai vertellen. Ze ontdekt dat de waarheid heel wat gecompliceerder is dan wat in het Westen wordt verteld. Langzaam begint zij de pijnpunten van de maatschappij begrijpen. Elkaar rivaliserende stammen, maar ook komt het voor dat zonen van dezelfde vader, maar van een andere moeder elkaars rivalen zijn.
Al snel zegt Najibullah, je moet naar Uruzgan. URUZGAN? Het gevaarlijke Uruzgan waar de Nederlandse soldaten haar voor waarschuwden, de Hel werd het genoemd? Dat kan niet, zegt ze, te gevaarlijk. Hij kijkt haar verbaasd aan. Zij ontmoet President Karzai, zij stelt hem vragen over zijn weg naar het presidentschap en ook hij zegt, je moet naar Uruzgan. Ze gaan ernaar toe. Najibullah bereid voor haar de weg, door zijn contacten over heel Afghanistan van te voren in te lichten wanneer ze ergens naar toe gaan.
Aziz, de vader van Najibullah loopt met haar door zijn boomgaard en laat en passant vallen dat het huis waar Moellah Omar opgroeide niet zo ver ervandaan is. He, zegt ze, de Moellah Omar, de meeste gezochte terrorist, de Taliban leider waar de Amerikanen een miljoen voor uitgeloofd hebben om hem te vinden? De onvindbare man, waar een klopjacht op is geopend? Ja, zegt hij, ik kende hem als jongetje.
In deze perioden leeft zij tussen de Afghanen. Zij, een blonde vrouw van 1 meter 88 wordt geen strobreed in de weg gelegd. Zij krijgt inzicht in de Afghaanse kijk op het conflict. De mensen spreken lang over de periode waarin Karzai president werd. Het aandeel dat Afghanen daarbij hebben hoort zij nu voor het eerst. De Amerikaanse militair uit het begin vertelde dit niet. Terug in Nederland zal zij een boek over Karzai en deze periode schrijven.
Dan komt ze in dienst bij de krant NRC en wordt correspondente in Afghanistan. Dit keer koopt ze een enkeltje vliegreis. Nu woont ze tussen de expats, die in Kaboel verblijven. En dat is andere koek. Ik citeer: De stad werd in Westerse nieuwsmedia afgeschilderd als een oorlogsgebied met talloze aanslagen. De werkelijkheid voor de expats was anders, overal feestjes, etentjes, brunches, zwempartijtjes, yogalessen, biljartwedstrijden, pokeravonden en alcohol. Elk weekend moest ze uit meerdere mogelijkheden kiezen. Je moest je een dag of twee van te voren inschrijven anders was iets al vol. Vaak was er maar 1 bewaker. Restaurants waar gedanst werd en gedronken tot het licht werd. Eenmaal was zij de chauffeur op een wagen die vol zat met dronken Australische militairen en wapens, die de stad ternauwernood kenden.
). I think this same single story made the US, the West lost all connection with a willing Afghanistan, resulting in many unnecessary deaths.I explain it here:/Afghanistan and the danger of the one-sided story
