Het lezen gaat me op dit moment moeilijker af. Ik heb een concentratieprobleem. Vervelend is dat. Maar ik heb zo even het totaal aan boeken wat ik las bekeken en dan valt het mee. Ik dacht dat ik achterliep op mijn doelstelling. Het sportieve element aan mijn boekenproject vind ik leuk. Ik daag mezelf uit. In dit geval betekent het dat ik in augustus 2 romans en 1 biografie moet lezen. En eigenlijk heb ik daar ook zin in. Ik vertelde in het vorige blogje dat ik sport haat. Wanneer ik zou moeten wedijveren met een ander om de hoeveelheid boeken die ik kan lezen zou ik er geen moer aan vinden. Maar een uitdaging aan mezelf vind ik altijd stimulerend. Aan het begin van het jaar bepalen hoeveel ik wil lezen, 24 romans en 12 biografieën vind ik een handig hulpmiddel om me bij de les te houden, concentratieproblemen of niet, een beetje druk erop.
Voor mijn biografieproject las ik Belle van Zuylen van Simone Dubois, een boek wat ik in de jaren 90 kocht. Althans dacht ik, maar in het boek staat 1979, daar kijk ik van op, heb ik het in de zeventiger jaren gekocht? Ik weet nog dat ik Belle indertijd een fascinerende figuur vond en vooral de liefdesaffaire met d' Hermanches. Ik bezocht zelfs kasteel Zuylen in Utrecht, waar Belle woonde.
Het boek nu lezend komt steeds de gedachte naar boven, goh, wij hadden in Nederland ook iemand ala Madame de Sévigné, 1626 – 1696, de beroemde brievenschrijfster uit Frankrijk. Deze schrijfster leefde eerder want Belle leefde van 1740 -1805. Dat is dus echt een heel ander tijdperk geweest. Madame de Sevigne leefde tijdens Lodewijk XIV en Belle maakte de Franse revolutie mee, althans op afstand.
Het verhaal hoe haar boeken, pamfletten, brieven en geschriften bewaard zijn gebleven is mooi. De Franse criticus Sainte Beuve, die een vriend was van George Sand (ik ken hem uit het boek wat ik over George Sand las) was op vakantie in Zwitserland en hoorde daar constant praten over Madame de Charrière, de schrijfster van het beroemde boek Celiste, zij heette voorheen Belle van Zuylen. Hij werd nieuwsgierig en deed navraag. Hij maakt haar bekend. Maar hoe kwam Belle aan die andere naam en hoe kwam zij in Zwitserland? Hier het verhaal.
Belle groeit op in de tijd van Marie Antoinette, Voltaire en Rousseau, de eeuw van verlichting en van de Rede, de pruikentijd met de hoepelrokken. Belle blijkt al jong een begaafd meisje te zijn. Als ze 9 jaar oud is sturen haar ouders haar op reis naar Geneve, Parijs, Versailles, reizen die indruk op het kind maken en waar zij een begrip krijgt van " de wereld". Terug in Nederland krijgt ze lessen in wiskunde, Italiaans, Engels. Ze speelt klavecimbel, is geïnteresseerd in architectuur, maakt kleren en hoedjes. Ze danst in de salons van Utrecht en speelt in toneelstukken.
d' Hermanches en Belle
Op 1 van deze bals is ook Constant d' Hermanches. Hij is een berucht rokkenjager, een belezen man, gescheiden levend van zijn vrouw. Moeders van dochters proberen hen bij hem weg te houden. Maar zo niet 18 jarige Belle, zij stapt op hem af en spreekt de beroemde woorden: "Danst u niet, Mijnheer?" Een vriendschap voor het leven is gelegd. Tot schrik van haar ouders.
In die tijd is er maar 1 manier voor een meisje om het ouderlijk huis te kunnen verlaten, trouwen. Dit is ook zo voor Belle. Heel veel tijd gaat zitten in het vinden van een goede huwelijkskandidaat. Belle krijgt een bruidsschat van 100.000 gulden en dat moet verstandig worden belegd. James Boswell is een kandidaat, maar zijn huwelijksvoorstel, waarin Belle bijna geen vrijheid zal kennen, wordt afgewezen. Ze haat het nu al dat ze zo weinig bewegingsvrijheid heeft. Er zijn nog andere kandidaten. De langste tijd wordt gestoken in een vriend van d' Hermanches, monsieur de Bellegarde. Het lijkt een goed idee, want een huwelijk met hem zal maken dat d' Hermanches en Belle elkaar ook kunnen opzoeken. Hij heeft interesse want hij is eigenaar van kastelen en huizen, maar overal rust een zware hypotheek op. Het duurt en het duurt. De Paus moet toestemming geven want de Bellegarde is katholiek en Belle protestant. Ze krijgt er een punthoofd van. Op een gegeven moment verzucht zij in een brief, ze voelt zich de dochter van een financier die goed genoeg is om de hypotheken van de bellegarde af te lossen. Ze ontmoeten elkaar in het echt maar zelden. Ondertussen schrijven Belle en d' Hermanches elkaar dagelijks. Hij ontvangt elke dag wel 8 tot 10 pagina's van haar. Wanneer Belle bijna 25 is schrijft haar vader een brief aan d' Hermanches dat zijn dochter binnenkort volgens de toenmalige wet meerderjarig wordt en zelf kan beslissen. Ze zien elkaar een paar dagen in Parijs. Hij vertrekt plotseling. Haar in verwarring achterlatend. Wat is daar gebeurd? Ik vraag me tijdens het lezen af waarom het niet tot een huwelijk is gekomen tussen deze twee. Ik denk dat ze allebei bang waren dat ze onenigheid zouden krijgen wanneer ze altijd bij elkaar zouden zijn en zij hun vriendschap te belangrijk vonden. Het huwelijk met de Bellegarde vindt nooit plaats. Haar reactie:
Laat mij dan maar maagd blijven
Opstandig tegen burgerlijke preutsheid
Is nu zover dat ze zonder bruidsschat wil trouwen
Wat leuk is dat ik lees over feesten uit die tijd. De Koning van Denemarken komt op bezoek en Prins Hendrik van Pruisen. Mijn hemel, dat moet wat geweest zijn. Kasteel Middachten, schitterend verlicht, vuurwerk. De Prins van Oranjeis er de Prins danst met haar. De Prins en Prinses van Oranje komen dineren op Zuylen. Ik word nieuwsgierig, wie is deze Prins? Ik denk deze Prins:
Willem V, zichzelf noemend Willem Batavus ( 1748 – 1806), prins van Oranje, vorst van Oranje-Nassau, was de laatste erfstadhouder van de Republiek der Verenigde Nederlanden (1751-1795).
Van Willem V wordt gezegd dat hij een zeer goed geheugen had, filosofisch van aard en goed van karakter was, echter ook besluiteloos, legalistisch en detaillistisch. Hij was niet bereid het oligarchische regeringssysteem te hervormen en kwam daardoor steeds meer onder vuur te liggen. Hij raakte tijdens de patriottentijd diep in de problemen door zijn halsstarrigheid. Hij raakte diverse functies kwijt en trok zich terug naar Nijmegen. In september 1787 kwam hij terug naar Den Haag, dankzij de steun van een Pruisisch leger. wikipedia
Ze gaat naar Engeland. Zij logeert in Curzon Street. Hoort hier voor het eerst over Shakespeare praten. Ze huurt met 2 van haar broers een appartement. Ze begint een afkeer te krijgen van het idee huwelijk. Ze onderzoekt mogelijkheden ongetrouwd "vrijheid" te hebben.
Ze leert Engels, oefent wiskunde, ontmoet Hume, wandelt 's morgens een uur voor de dauwdruppels verdampt zijn. Ondertussen ontmoet d' Hermanches Madame Necker, de dochter van de beroemde Franse bankier, zij heeft een beroemde salon. Later in haar leven zal Belle deze beroemde vrouw ook ontmoeten en de twee lagen elkaar totaal niet.
Dan begint de naam de Charrière te vallen. Deze Zwitserse man geeft les aan haar broers. Hij is rustig, intellectueel, heeft geen salon allures, is verlegen, is van lage adel. Ze kennen elkaar een paar jaar. Mocht het tot een huwelijk komen dan zullen ze van haar bruidsschat moeten leven, zij tweeën, de vader van de bruidegom en zijn twee zussen. Zij trouwen en Belle gaat in Colombier (by Neuchâtel) wonen. d' Hermanches bezoekt haar door eenmaal. Hier kun je zien hoe haar huis eruit zag Museumkijker. Hij zal kort daarna hertrouwen met een weduwe die kort na de geboorte van hun zoon overlijdt. In 1785 overlijdt hij.
Dit huwelijk bevalt Belle tot zekere hoogte. Zij kan nu gaan en staan waar ze wil. Zij wordt opgenomen in de gemeenschap rond haar echtgenoot. Neuchatel is een deftige stad, mooi geklede vrouwen, feesten en amusement, in 1 week 3 maal een bal. Niet dat Belle dit allemaal afloopt, maar wel dat ze kan gaan wanneer ze wil. Misschien zijn er af en toe huwelijksproblemen, dan verblijft Belle alleen in Geneve.
Zij ontvangt gasten. Een van deze gasten is Benjamin Constant. Zij worden verliefd op elkaar. Haar hele leven schrijft Belle, brieven, boeken, dit is ook haar belangrijkste bezigheid in Colombier. Constant woont bij haar. Zij zijn gelukkig. Tot Madame Necker in zijn leven komt. Belle mag haar niet en zo komt er een verwijdering.
Aan het eind van haar leven breekt in Frankrijk de Franse Revolutie uit. Edelen vluchtten, o,a, naar Neuchatel. Hier kun je veel lezen over deze periode, waarin ze actief dmv pamfletten stelling neemt. rozenbergquarterly/belle-van-zuylenisabelle-de-charriere-en-de-franse-revolutie-lettres-trouvees-dans-des-porte-feuilles-demigres-1793
Vriendschap-in-brieven-belle-van-zuylen-en-constant-dhermenches
Deze digitale editie ontsluit alle tot nu toe bekende brieven van en aan Belle van Zuylen/Isabelle de Charrière charriere.huygens
- Het Verre Geluk: het Huis Koeragin /het erfgoed van de Astrows - Constance Heaven
- Een Kamer voor Jezelf - Virginia Woolf
- De Hindi Bindi Club - Monica Pradhan
- De Olijvenoogst - Carol Drinkwater
- Gertrude Stein - Walter Sorell
- De autobiografie van Alice B Toklas - Gertrude Stein
- de Kleine Bakkerij op het Strand - Jenny Colgan
- Journal of a Book - John Steinbeck
- De Smaak van Champagne - Sarah Kate Lynch
- Liefdesdomein - Rosita Steenbeek
