zondag 3 september 2023

Filosofe van de verwondering........ wat een mooie omschrijving.


Ze geeft ons het vuur en de vrolijkheid van de existentialistische cafés, maar ook 'een zwavelkleurige hemel boven een wolkenzee, de purperen beuk, de witte nachten van Leningrad, de klokken van de bevrijding, een oranje maan boven Piraeus, een rode opgaande zon boven de woestijn' - en al het andere van de intense overvloed van leven, die zich aan mensen openbaart voor zover zij geluk hebben het te kinnen ervaren.

Simone de Beauvoir's memoires maken haar tot een van de grootste intellectuele chroniqueurs van de 20e eeuw en een van de meest toegewijde fenomenologen.

Uit: de Existentalisten van Sarah Bakewell

Bovenstaande beschrijft goed waarom ik zo in de ban ben van Simone de Beauvoir. Haar brieven, o.a. de prachtige brieven die ze aan de Amerikaanse schrijver Nelson Algren, haar geliefde schreef. Door deze brieven en haar memoires begrijp ik wat fenomenologie is. Fenomenologie, de nieuwe opkomende filosofie door Duitse filosofen groot gemaakt net voor WOII. De filosofie die Sartre inspireerde en met hem veel andere schrijvers. Haar beschrijvingen van de natuur, steden, landen die ze bezoekt, wandelingen, mensen met wie ze spreekt. Ze laat ons ruiken, kijken, voelen, ons verbazen, ze laat ons meeleven, ze laat ons duiken in de tijd waarin ze leefde.

Jullie weten dat ik van geschiedenis hou. En het allermeeste hou ik van momenten in de geschiedenis waar mensen bijeen komen en elkaar inspireren. The Bloomsbury Circle, de mensen die Gertrude Stein en Sylvia Beach om zich heen verzamelden, het laboratorium van Ed Rickett, waar John Steinbeck gelijkgestemden tegen kwam, groepen schrijvers en of schilders die ineens iets produceren als reactie op de tijd waarin ze leven. 

Simone had het genie om verbaasd te zijn over de wereld

 Haar hele leven was ze een virtuoos verwonderaar, dat was, schreef ze, de bron van haar literaire fictie

Existentialisten - Sarah Bakewell

Waar Simone een doorbraak mee bewerkstelligde was niet een filosofisch concept. Ze zei altijd dat ze dit nooit gebracht heeft. Maar de Tweede Sekse, dit boek is een mijlpaal. Voor haar waren er al regelmatig schrijvende vrouwen geweest die de achterstand positie van vrouwen aankaarten. George Sand, Jane Austen, Charlotte en Anne Bronte, Virginia Woolf om enkele te noemen. Maar Simone schreef een wetenschappelijk werk, wat voortaan de basis zal zijn van het feminisme, van waaruit de latere feministen ideeën haalden. Ik lees nu de Tweede Sekse, maar het is nogal een pil, een niet gemakkelijk te lezen boek. Wat heeft ze veel uitgezocht, ongelofelijk. 

Ik las het boek ook in de jaren 80. Samen met de boeken van toen jonge feministes. De vrouwen cafés, de vrouwenboekhandels. Waar zat die winkel ook al weer in Arnhem? Ik vind dit: 

Archief Vrouwenboekwinkel Helleveeg, collectie Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV) in Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. en stichting met als doel het bestrijden van de onderdrukking van vrouwen door het opzetten van een vrouwenboekhandel in Arnhem waar boeken en tijdschriften werden verkocht geschreven vanuit een emancipatorische en feministische grondslag; de winkel opende in april 1983 in de Bloemstraat te Arnhem, in juni 1986 verhuisd naar de Bentinckstraat; verhuisde begin 1996 naar Nieuwstad 38 en wijzigde toen haar naam in boekhandel Frida, naar de Mexicaanse schilderes Frida Kahlo. 

Boekenproject 2014

Boekenproject 2014

Boekenproject 2015

Boekenproject 2015