Biografieproject 2017. Eva Rovers "Boud".

De biografie die ik vorige maand las is ""Boud"" van Eva Rovers. In december vorig jaar stond ik met een vriendin in de boekhandel en we kochten allebei een exemplaar. Achter ons rug hoorden we een verkoopster telefoneren. Ze vroeg of ze meer Boudewijns kon krijgen, want de winkel had er nog maar 6 en ze vlogen weg.

Ik wilde het boek graag lezen omdat ik hoopte Boudewijn Buch beter te kunnen gaan begrijpen. Ik kende hem van zijn reisprogramma waar ik van genoot en van zijn tv optredens. Ik bewonderde hem. Na zijn overlijden hoorde ik dat hij zijn hele leven bij elkaar verzonnen had. Ik schrok daarvan en begreep het niet. Misschien dat deze biografie er duidelijkheid in zal kunnen geven.

Ik heb genoten van het boek. Terug in de tijd. De jaren 50, 60, 70. De sfeer goed getroffen. Boudewijn koketteert met zijn homoseksualiteit en laat doorschemeren dat hij op jonge jongetjes valt. Zijn poëzie staat er vol mee. Maar in werkelijkheid heeft hij gepassioneerde verhoudingen met vrouwen.

Boudewijn vertelt zijn vrienden dat hij een jong zoontje heeft. Op een dag komt hij totaal overstuur bij vrienden thuis en vertelt dat zijn zoontje ernstig ziek is en niet lang meer zal leven. Zijn vrienden vangen hem op en leven met hem mee. Ze vinden het vreemd dat Boudewijn niet wil dat zij aanwezig zijn bij de begrafenis van het jongetje. Boudewijn is kapot van het gebeurde. Wanneer de vrienden later horen dat er helemaal geen zoontje was zijn ze volkomen verbouwereerd. Er is wel een jongetje, Gijsje, het zoontje van 1 van Boudewijns geliefden en een andere man wat echter gewoon in leven is.

Na het overlijden van Boudewijn is er veel tumult. Boudewijn wordt met de grond gelijk gemaakt. Hij is een leugenaar. Een fantast. Een onbetrouwbaar sujet. Maar de biografe vindt dit vreemd. Want zegt ze, de familie van Boudewijn heeft al ver voor zijn dood in de pers,  bij uitgeverijen en via ingezonden stukken in de krant vertelt dat Boudewijn dingen verzint. Zijn broer vertelt het. Een tante die niet langer kan aanzien dat de moeder van Boudewijn gevraagd wordt naar haar man die volgens Boudewijn joods was en zelfmoord pleegde. Boudewijns vader was niet Joods en hij pleegde geen zelfmoord. De tante schreef een ingezonden stuk in de krant. Het wordt niet opgepikt. De pers, maar ook uitgeverijen geven, wanneer er ergens een cv van Boudewijn nodig is, zonder nadenken weer wat Boudewijn vertelt. Boudewijn maakt van zijn leven totaal theater en de media nemen het klakkeloos over.

In het boek wordt o.a. Theodor Holman geciteerd en wat hij schrijft maakt dat ik het een beetje begrijpt. Theodor schrijft:"De taal om de dood te begrijpen, om zichzelf te begrijpen, je voelt dat Boudewijn er steeds dichterbij komt"". Theodor somt alle mystificaties op. En reageert: "Als het allemaal waar is, is het tragisch en triest; en is het allemaal niet waar, dan is dat op zichzelf ook tragisch en triest". Volgens Theodor leed Boudewijn niet aan depressies maar "aan een onbedwingbare voor mijn part pathologische lust om te verzinnen, te scheppen. In taal. Zoals een dichter betaamt". Dankzij die vlucht in de taal verdween de verteller zelf uit zicht, wat volgens Holman precies de bedoeling is.

Boudewijn heeft het nodig zijn leven te verfraaien, spannend te maken. Het is alsof hij het boek dat hij wil schrijven zo oefent. Fictie en biografie oefenen in zijn dagboeken.

Alles passeert de revue. Boudewijn die een huis heeft gekocht, maar op een gegeven moment bijna failliet gaat. Hij krijgt een aanslag van de belastingen. Hij leent overal. Iedereen geeft hem geld. Hij betaalt niet terug. Hij koopt boeken en koopt nog meer boeken en nog meer. Dan ontmoet hij een financieel adviseur die echt helpt. Deze man neemt contact op met de belastingdienst en spreekt een betalingsregeling af. Bijna alle schuldeisers krijgen hun geld weer terug. En Boudewijn koopt een nog groter huis. Want hij moet zijn boeken en andere verzamelingen toch kwijt kunnen?

In de biografie wordt verteld over de verzameldrift van Boudewijn. Over zijn liefde voor Mick Jagger. Zijn liefde voor Goethe. Door de biografie zijn songteksten verweven.

In zijn reisprogramma's bezoekt hij de plaatsen waar schrijvers woonden. Hij kent een onnoemelijk aantal anekdotes. Hij heeft ook een voorliefde voor eilandjes, liefst zo ver en afgelegen mogelijk. Zijn plezier is het wanneer hij daar een onooglijk boekwinkeltje vindt of een merkwaardig museum. Niemand kan zo goed een programma aan elkaar praten als Boudewijn Buch. Hij citeert, hij vindt verbindingen waar niemand anders op komt, hij vertelt over de muziek die erbij hoort. Hij is een entertainer, een verhalenverteller.

Boudewijn presenteert boekenprogramma's op een onnavolgbare manier. Niets elitairs aan zijn programma's. Zijn doel is het om bij iedereen boeken onder de aandacht te brengen. De biografie vertelt over Boudewijns samenwerking met Barend en van Dorp. Over zijn liefdes die kunnen oplaaien, zijn vriendschappen, die hij plots af kan breken wanneer er iets gebeurd wat Boudewijn als verraad voelt. Het onbegrip van mensen die ineens met lege handen staan, genegeerd, gemeden.

Later luister ik naar een radioprogramma waarin Eva Rovers wordt geïnterviewd. Eva schreef eerder de biografie van Helene Kroller Muller. De interviewer vraagt Eva hoe ze aan het geld komt. Hoe kan zij zichzelf in leven houden? Het schrijven van een biografie vergt veel tijd. Eva vertelt dat zij gevraagd is, dat zij geld gekregen heeft, dat een ander deel via crowdfunding is gekomen en dat zij eenvoudig leeft. Zij heeft geen auto en huurt een huis. Zij heeft geen afwasmachine etc. Zij richt zich niet zo op materieel gewin. Ik vind Eva leuk. Ik ben benieuwd of zij opnieuw aan een biografie gaat beginnen en wie dit dan zal zijn.

Op een You Tube filmpje zie ik Eva bezig. Zij heeft van de familie van Helene Kroller Muller de koffer gekregen waar alles in zit. De brieven, de dagboeken, alles wat tot nu toe alleen door Helene is gezien. Wat lijkt mij dat een magisch moment. De originelen in handen houden en te lezen wat eerder niet voor andermans ogen is bestemd. Ik vind dat Eva Rovers van alles wat zij in mag kijken prachtige, integere biografieën maakt.

Bekijk dit ook, zo interessant