Ik heb nog nooit heimwee gehad, naar een plek/ naar mensen na het lezen van een boek, maar nu wel. Heimwee dat ontstaan is na het lezen van het boek "De Autobiografie van Alice B. Toklas" van Gertrude Stein. Heimwee naar deze twee vrouwen en al de mensen, kunstenaars en schrijvers, die zij elke zaterdag in hun huis aan de Rue de Fleurus 27 ontvingen.
Het boek heb ik al lang in mijn bezit, ik was het bijna vergeten en nu heb ik het in een ruk uitgelezen. De mooiste website die ik over dit boek vond vind je hier, boordevol prachtige foto's ter illustratie: gertrudesteinsite.
Twee jonge Amerikaanse vrouwen
1 uit Californië en 1 uit Pittsburgh, Pennsylvania (Gertrude)
komen in Parijs terecht
Alice links met Harriet Levy
Parijs
Het boek maakt dat ik alsmaar op Google zoek en steeds meer vind. Zoals prachtige oude foto's van het Montmartre van indertijd, een tijd toen de Sacre Coeur net gebouwd was. Straatjes zoals Utrillo schilderde. Al die beroemde plekken die er nog steeds zijn. Ik vind steeds meer, over le Maison Rose, Lapin Agile etc. De impressionisten en van Gogh zijn er niet meer, ze zijn overleden. Van Gogh heeft ook voetsporen achtergelaten in Montmartre. Hij woonde samen met zijn broer in de rus Lepic. Hij schilderde er verschillende plekken. Het impressionisme is nu een erkende kunstvorm geworden. De schilderijen worden met steeds betere prijzen verkocht
Gertrude komt als jong meisje met haar broer naar Paris en blijft er wonen
In de tijd van Gertrude komt er een ander soort schilderkunst op. De kunst van Picasso en Matisse. Ze ziet dat hun kunst belachelijk wordt gemaakt, kunstenaars werden uitgescholden, men probeert de verf te vernielen. Gertrude begrijpt er niets van. Zien de mensen dan niet wat zij ziet? Ze begint, samen met haar broer, de schilderijen te kopen en te verzamelen, ontmoet de schilders en wordt hun vriendin en vertrouwelinge. De nu opkomende generatie kunstenaars maakt WO I mee en de oude taal en uitdrukkingsvormen voldoen niet meer, er moet een nieuwe taal, een nieuwe uitdrukkingswijze komen na de verschrikkingen die men meemaakte. Het Kubisme komt op, het Surrealisme, het Dadaïsme. Gertrude noemt hen, de kunstenaars en de schrijvers " the Lost Generation". Gertrude zelf is schrijfster en staat bekend als een van de grondleggers van het moderne schrijven. Zij bouwt een groot oeuvre op.
Rue de Fleurus 27
Alice B. Toklas trekt in bij Gertrude Stein. Een liefdespaar, een fenomeen. Alice tikt haar boeken uit, redigeert ze; borduurt, o.a tekeningen die Picasso voor haar maakt op borduurdoek, kookt en schrijft een beroemd kookboek. Niet in het minst beroemd vanwege haar spacecake, cake met marihuana. Het is duidelijk, ze zijn een bijzonder stel. wiki/Alice_B._Toklas.
Het kookboek wat Alice B. Toklas schreef na de dood van Gertrude wordt voor het eerst in 1954 gepubliceerd en is meer dan een verzameling van zo'n 300 recepten: het is een boek vol verhalen over bijzondere diners. Toklas leefde, kookte en hield open huis in Parijs samen met haar levensgezellin Gertrude Stein. Veertig jaar lang maakte ze bijzondere gerechten voor vrienden als Pablo Picasso, Ernest Hemingway, Henri Matisse, Scott Fitzgerald en Guillaume Apollinaire. In hoofdstukken als 'Gerechten voor kunstenaars', 'De groentetuinen in Biligin' en 'Eten bij de Fransen thuis' haalt Toklas herinneringen op aan vrienden en aan de verrukkelijke gerechten die op tafel verschenen.
Hun salon aan de Rue de Fleurus 27 wordt een plek waar bijna iedereen die schrijft, muziek componeert of schildert langs komt. Gertrude's woorden: Een kunstenaar wacht niet op kritiek, kritiek heeft een kunstenaar niet nodig, wel waardering. Wanneer hij kritiek wil, is het geen kunstenaar".
Zij wordt de vertrouwelinge van velen, maar de relatie die ze met Picasso had was zeer bijzonder. Hij noemt haar zijn enige vriendin. Zij praten, praten, praten. Deze herhaling van woorden gebruik ik niet zomaar. Gertrude gebruikte herhaling in haar schrijven, beroemd werd a rose is a rose is a rose. Hij vertelt haar over het proces van zijn kunst, zij vertelt hem over haar poging het schrijven te vernieuwen.
Alice zei: Ik zat samen met heel veel echtgenoten en vriendinnen van genieën. Gertrude de genieën, Alice, de vrouwen en vriendinnen.
Gertrude in haar salon onder het portret dat Picasso van haar schilderde
Ernest Hemingway wordt een protegé van haar. Hij komt als jong journalist naar Parijs en bezoekt hen. Voorzichtig vertelt hij haar dat hij schrijver wil worden. Zij geeft het advies terug te gaan naar de USA, daar zoveel geld te verdienen dat hij genoeg heeft om een poos met vrouw en kind rond te komen en dan terug te keren. Dit doet Hemingway. Zij leest wat hij schrijft en geeft advies, zij is zijn mentor. Dit beaamt hij, echter later vervreemden zij en ontkent hij het.
Wereldoorlog I
When Stein and Toklas returned to France in 1916, the two women volunteered their services for the American Fund for French Wounded. Stein learned to drive, and she and Toklas delivered hospital supplies throughout the south of France. The sight of the two atop their Ford truck has been recalled vividly in the memoirs of many of their contemporaries. stein-gertrude
Vernieuwer van de literatuur
Zij is een vernieuwer van de literatuur. Nu ken ik als zodanig Virginia Woolf en James Joyce met hun schrijfstijl: Stream_of_consciousness. Dus ben ik benieuwd naar de schrijfstijl van Gertrude. Het boek dat ik nu van haar lees is echter heel toegankelijk. Maar...... schreef Alice B. Toklas het niet? Het is toch een autobiografie? Nee, Gertrude zei vaak tegen Alice, schrijf toch je autobiografie, maar Alice had nooit tijd en dus schreef Gertrude het..................
Ik heb geen ander boek van Gertrude en begin dus op internet te zoeken. Ik ontdek dat deze biografie een van haar toegankelijkste boeken is. Hier vind ik iets meer over haar schrijven: dbnl/ de revisor
If I say I stand and pray
If I say I stand and I stand and you understand
and if I say I pray I pray today
if you understand me to say I pray today
you understand prayers and portraits.
An Elucidation, uit 1923
Uitweidingen over het wezen der dingen maken The Making of Americans op sommige plaatsen niet te onderscheiden van een filosofische verhandeling, een tractaat over de bottom nature van mensen. In The Gradual Making zegt ze hierover: ‘Ik begon toen weer na te denken over de bottom nature van mensen, ik kreeg er enorme belangstelling voor om te horen hoe iedereen steeds weer hetzelfde zei met eindeloze variaties maar steeds weer tot je uiteindelijk als je heel intensief luisterde het kon horen opkomen en neerdalen en al datgene zeggen dat er in hen was, niet zozeer door de woorden zelf die ze zeiden of de gedachten die ze hadden maar de beweging van hun gedachten en woorden eindeloos hetzelfde en eindeloos anders.’
Met spijt maak ik me los van dit boek
Kennen jullie het gevoel, het gevoel van weemoed?
Even was je in een andere wereld
En nu is het boek uit.......
Mijn boekenproject 2021
- Het Verre Geluk: het Huis Koeragin /het erfgoed van de Astrows - Constance Heaven
- Een Kamer voor Jezelf - Virginia Woolf
- De Hindi Bindi Club - Monica Pradhan
- De Olijvenoogst - Carol Drinkwater
- Gertrude Stein - Walter Sorell
- De autobiografie van Alice B Toklas
