Het begin is er.

Dit vind ik altijd een ontroerend moment

Wanneer ik de eerste seintjes zie van de lente

The Wild Spring Crocus' by Mary Botham Howitt.

Like lilac-flame its colour glows,
Tender and yet so clearly bright,
That all for miles and miles about
The splendid meadow shineth out;
And far-off village children shout
To see the welcome sight." -

Briljant idee, doen we vaker.

Salem en ik hebben een nieuw plan

We gaan het komende jaar eens diverse wijken in de stad verkennen

Wijken waar we normaal nooit komen

Ooit, lang, lang geleden woonde ik hier

Werkelijk alles is veranderd

En mooier geworden

De school rechts staat op wat toen sportveldjes waren

Wat een huizen, he, met de groene gevel

Echt mooi vonden we het niet

Er liep een mevrouw in net zo´n kleur groene jas

Ik zei tegen Salem: "Wanneer ik het lef had zou ik vragen of ik een foto mocht nemen"

Moeten jullie eens kijken wat er staat

Is dit niet grappig?

Links de school

Het was net de tijd dat de kindertjes eruit kwamen, ouders stonden te wachten

Een klein jongetje met een verstoord gezicht schreeuwde

"Ik wil dat je me niet meer ophaalt", tegen zijn grote broer

En ik herinnerde mij ineens dat mijn broer hetzelfde zei tegen mijn moeder en tante

4 was hij toen en ging demonstratief voor hen lopen

We liepen langs een klein gemaal

Onlangs veranderd in een restaurant

Jammer genoeg nu dicht

Doen we een andere keer

De wandeling is echt voor herhaling vatbaar

We liepen door tot aan het haventje van Arnhem

Ik las er wel eens over, maar was er nooit geweest

Normaal rijden we hier langs met de bus

Iedere keer denk ik dan dat ik het eens wil bekijken

En nu was het zover en het was leuk

Er achter een pad met een rij paardenkastanjes (heetten ze zo?)

Mooi zijn ze, he? 

En dan koeien

Durven we daar langs te lopen?

Ik niet, Salem wel

En het was leuk

Wat is dit een goed idee

Zo vlakbij

En het gevoel in een andere wereld te zijn

Voor mijn boekenproject 2019 las ik het boek "Ik kom terug" van Adriaan van Dis.

Ik vond het een intrigerend boek, vooral vanwege de opbouw

Een moeder en een zoon hebben een moeizame verhouding. Hij is blij wanneer hij het ouderlijk huis uit kan en vertrekt naar Parijs. Hij herinnert zich moeilijke ouders, een lastige vader die alle aandacht kreeg van de moeder. Een moeder die niet over vroeger wil praten en na het overlijden van haar man zich ontwikkelt tot een zelfstandige vrouw. Met veel interesse voor alternative zaken als de tarot, Oosterse zienswijze, iets waar haar zoon liever niet in volgt, maar wel in meegenomen wordt. 

Plots krijgt hij een bericht. Zijn moeder vraagt hem te komen. Ze woont ondertussen in een verzorgingshuis.Wat is ze oud geworden denkt hij. Ze vraagt hem met haar mee te gaan om een bezoek te brengen aan het huis waar zij als kind opgroeide. Ze gaan met zijn auto op stap.
Bij het huis gekomen ziet een jonge boer hen en zegt dat hij nu met zijn familie in het huis woont en vraagt ze binnen te komen. Daar komt ook een oudere vrouw Cor. De twee vrouwen staan als kemphanen tegenover elkaar. Cor als dochter van een pachter, zijn moeder als dochter van de vroegere eigenaar.

     Daarna komen de zoon en de moeder vaak bij elkaar. Bij 1 van de bezoeken vraagt ze hem haar pillen te brengen zodat ze zelf haar dood kan bepalen. Het wordt een overeenkomst. Zij zal haar herinneringen vertellen en hij zorgt voor die pillen.

Grappig is het verhaal dat de zoon een bekend schrijver is geworden en ergens komt om zijn boek te signeren. De zaal zit vol en dan dringt het tot hem door dat het allemaal van Dissen zijn, allemaal familie en hij kent er niet een.

Hij bezoekt zijn moeder nu vaak en steeds vertelt zij hem iets over vroeger. Over Indie, hoe het leven daar was, de natuur, de verveling, het klasseverschil, het eten, hoe ze in een Jappenkamp kwam, hoorde dat haar man onthoofd is, zij haar tweede man ontmoet. Hij luistert en schrijft. Zij herinnert zich niet echt op volgorde. Nee, zij vertelt wat in haar opkomt en zo, bij stukjes en beetjes, begint hij te begrijpen wat zij meemaakte.

De pillen kan hij niet krijgen. Maar zijn moeder is vindingrijk, ze wil versterven, eet niet meer. Hij huurt een kamer in het verzorgingshuis. Denkt dat het nu gaat aflopen. Tot hij een keer ongemeld aanklopt en hij soep rond haar mond ziet. Het blijkt de kok brengt elke morgen een thermosfles met soep.

BOEKENPROJECT 2019

Rose - Rosita Steenbeek

Ik kom terug - Adriaan van Dis

If ever there were a spring day so perfect.

Today

By Billy Collins

If ever there were a spring day so perfect,

so uplifted by a warm intermittent breeze

that it made you want to throw

open all the windows in the house

and unlatch the door to the canary's cage,

indeed, rip the little door from its jamb,

a day when the cool brick paths

and the garden bursting with peonies

seemed so etched in sunlight

that you felt like taking

a hammer to the glass paperweight

on the living room end table,

releasing the inhabitants

from their snow-covered cottage

so they could walk out,

holding hands and squinting

into this larger dome of blue and white,

well, today is just that kind of day.

in-perpetual-spring

De maan en een zonsondergang.

Maan....

En zonsondergang

Wat deed ik zoal.

Ze zijn er weer, wat ben ik blij

Gisteren maakten we een wandeling in het heerlijke weer

Zoveel moois te zien

Wat zal dit een mooie wol geven

Niet denken dat we landelijk wonen

Nee, midden in de stad

Maar met prachtige bomen en plekken vol dieren

Ik haalde nieuwe boeken bij de bieb

Het boek van Michelle Obama reserveerde ik

Nu ik het heb ben ik het in 1 adem aan het uitlezen

Wat een inspirerende vrouw

Het boek van Martine Bijl leende ik van een vriendin

die zelf ook een herseninfarct heeft gehad

Ik kocht ook tekenmateriaal bij Pipoos

Dit is de beste koop

Ik zag het voorbij komen op facebook

Een elektrische gum

Het werkt echt fantastisch

Over de andere dingen ben ik minder tevreden

Ik heb veel moeite met de kleurpotloden

Ik begrijp van internet dat mensen een solvent gebruiken

Nu, de juiste ben ik nog niet tegengekomen

Wat heb ik zoal gedaan.

Ik tekende weer veel met grafietpotlood

En stuurde opdrachten in voor mijn cursus illustratief tekenen

Ik wandelde een beetje

Ging op bezoek bij een vriendin

Ze gaf mij dit mooie gebakje

Het regent buiten en waait, het is Februari

In de tuin sprietjes van krokussen

Binnen  hyacinten

Voor mijn boekenproject 2019 las ik "Rose" van Rosita Steenbeek

Voor mijn boekenproject 2019 las ik "Rose" van Rosita Steenbeek

In ROSE beschrijft Rosita Steenbeek het leven van haar grootmoeder van moederskant Rose Lehmkuhl, die werd geboren in 1905, als dochter van een Joodse moeder en een niet-Joodse vader.

Het verhaal begint in de jaren twintig. De Eerste Wereldoorlog is afgelopen en de familie viert een driedubbele bruiloft; een geweldig feest op Wangeroog. Ze is vol goede verwachting voor de rest van haar leven, maar al vrij snel blijken dromen niet uit te komen. Ze moet haar geboortestad Keulen verlaten en niet lang daarna blijkt dat haar vader het gezin in de steek laat. 

In 1929 ontmoet Rose een Nederlandse man, dominee Gerhard Hugenholtz. Het is liefde op het eerste gezicht. Ze besluiten een jaar te wachten, zich dan te verloven en na weer een jaar te trouwen. Rose moet kiezen of ze joods blijft of dat ze hervormd kan worden. Of ze Duitse blijft of Nederlandse wil worden. Ze voert een innerlijke strijd over ‘the things we do for love.’ 

Zoon Hans is Duits en half Joods, hij hoeft niet in het Duitse leger. Maar later toch nog weer wel. De dominee is een positieve opgewekte man, een naïeve verzetsheld, die (de kwaliteit) openheid voorop heeft, mooi in vredestijd, maar gevaarlijk in een oorlogssituatie. Hij wordt door de Duitsers opgepakt. Roos is Duitse, half Joods, maar ook Nederlands Hervormd en getrouwd met een Nederlandse dominee. Ze gebruikt haar kwaliteiten, zoals haar bekendheid met de Duitse cultuur en taal in contact met de Duitse officieren die in de pastorie worden ingekwartierd, teneinde de positie van het gezin en de dorpsgemeenschap te verbeteren.

 ‘De joodse achtergrond van mijn grootmoeder was grotendeels nieuw voor mij,’ vertelt Rosita Steenbeek. ‘

Website van een neef van Rosita Steenbeek

Ik vond deze website van een neef van Rosita Steenbeek. Boordevol foto's en een oud filmpje van Bremen in de tijd dat Ros en Gerhard elkaar ontmoetten. 

In 1932 werd mijn grootvader predikant in de gemeente Klaaswaal, een dorpje onder de rook van Rotterdam. Door enkele illegale acties en opstandig gedrag in het volle zicht van de Duitse bezetter, is het eigenlijk een wonder dat hij de oorlog overleefd heeft. Vanaf 1946 was hij predikant in Woubrugge en vanaf 1949 in Nijkerkerveen. Op 1 mei 1955 ging hij met emeritaat en enkele maanden later verhuisden opa en oma naar de Sanatoriumlaan 77 in Zeist. 

Haar hele leven heeft oma te maken gehad met externe omstandigheden. Bij geboorte was ze Duitse; in de jaren ’20 en ’30 Jodin; na haar huwelijk in 1931 was ze de Nederlandse domineesvrouw (van Duitse afkomst) maar na het bombardement op 14 mei 1940 “moffin”…. Door de Duitse bezetter werd ze in 1942 aangemerkt als “Mischling” (“halfbloed”) vanwege haar Joodse moeder. Later was ze vooral onze Duitse oma die vrijwel accentloos Nederlands sprak. Over de oorlog, haar Joodse achtergrond en de vermoorde familieleden sprak ze vrijwel nooit.

hugenholtz-lehmkuhl

BOEKENPROJECT 2019

Rose - Rosita Steenbeek

Een prachtige kleur blauw en heerlijk om te schemeren.

Door het hele huis staan hyacinten

Ze ruiken heerlijk

Beneden roze en witte 

En boven in Salem´s atelier blauwe

Wat een prachtige kleur blauw, he?

Ik vind het nog steeds heerlijk om te schemeren

Voor mijn biografieproject 2019 las ik van Arthur Japin " Zoals dat gaat met wonderen".

Voor mijn biografieproject 2019 las ik van Arthur Japin " Zoals dat gaat met wonderen". Het is niet echt een biografie of een autobiografie. Nee, het zijn dagboeken die Arthur Japin bijhield tussen 2000 en 2006. 

Begin dit jaar vroeg ik me af wat er eigenlijk gebeurde vanaf 2000. En dit boek hielp me weer te herinneren. Een paar dingen sprongen er wat mij betreft uit:

Wat reisde hij veel 

Wat ontmoet hij veel beroemde mensen

Hoe relatief is "het nieuws" 

Hij ontmoet Arnond Grunberg, Arundathi Roy en Edmund White, Lars von Trier, Catherine Keyl, Eveline Herfkens, Louis Andriessen en Norman Mailer. Met Harry Mulisch is hij in New York, met Máxima en Willem-Alexander in Ghana. In New York verkeert hij met schrijvers als Breyten Breytenbach en Edmund White en nabij de Georgische stad Gori ontmoet hij de moeder van president Poetin. Hij is vaste gast in de televisieshow van Claudia de Breij, geeft lezingen in Indonesië, Athene, Kaapstad. En dit zijn nog maar een paar van de mensen die hij ontmoet en landen of steden die hij bezoekt.

'De zwarte met het witte hart'

Veel van de reizen die hij maakte hebben te maken met een boek dat hij eerder uitgaf in 1998: 'De zwarte met het witte hart'. Het verhaal van de Ashantijnse prinsen Kwasi en Kwame. Ik had nog nooit van dit boek gehoord. Ik ben door er nu steeds over te lezen geïnteresseerd geraakt en ga het zeker uit de bibliotheek halen. Hier kun je over dit boek lezen trouw-kwame-en-kwasi. 

Hieruit komt een bezoek aan Ghana voort, waar hij is om de 300 jarige historische band tussen Ghana en Nederland te vieren. Minister Herfkens van ontwikkelings samenwerking is er ook. 

Uit het boek: 

Bij het afscheid pakt de president mijn hand en praat wat over mijn boek, waarvan hij een gesigneerd exemplaar wil hebben. Al die tijd staat onze minister van Ontwikkelingssamenwerking achter hem, maar zij voegt mij geen woord toe en kijkt demonstratief de andere kant op. Inmiddels weet ik waarom. De afwezigheid van premier Kok heeft haar in verlegenheid gebracht. Hij zou voor de tri-centenaire herdenking komen, zij om haar uitgestelde missie in te halen. Nu hij er niet is, wil zij niet, zoals iedereen verwacht, zijn taken overnemen. Ze wil zelfs niets met de manifestatie Ghana-300-Nederland te maken hebben. In de tuin van de ambassade heeft ze het eerder die avond de Nederlandse gemeenschap duidelijk gezegd: zij gelooft niet in de viering van onze driehonderdjarige betrekkingen. De beslissing welke landen zij structureel steunt wil zij nemen zonder de last van de geschiedenis en de verantwoordelijkheid die daaruit voorkomt. Ghana wordt gesteund omdat het land aan haar criteria voldoet en niet vanuit een koloniaal schuldgevoel.

,,Oooh, that bitch minister'', verzucht een Ghanese. ,,Ik hoop dat ze malaria krijgt zodra ze in Nederland aankomt. Zij heeft ons volk een klap in het gezicht gegeven.'' Wanneer ik tot Herfkens verdediging aanvoer dat zij toch ook zoveel harten heeft veroverd, goed werk doet en in het noorden zo spontaan heeft meegedanst met de inlanders, haalt de vrouw haar schouders op. ,,Ach'', zegt ze, ,,hoe lang een takkenbos ook in het water ligt, het wordt nooit een krokodil.''.nrc./het-prinsje-en-de-minister

Het is interessant om te lezen dat hij op zoveel plaatsen steeds weer op nieuwe informatie stuit wat betreft de Ashantijnse prinsen Kwasi en Kwame. wiki/Ashanti Jaren na het verschijnen verschijnen van "De zwarte met het witte hart' stuurden mensen Arthur nog steeds nieuw ontdekte brieven, prenten, dagboekfragmenten. Regelmatig blijken zaken die hij indertijd gewoon doormiddel van verregaande inleven heeft verzonnen toch helemaal waar te zijn.  arthurjapin.weebly

De betrekkelijkheid van het nieuws

Leuk aan Arthur Japin is dat hij op vrijwel alles een eigen kijk heeft. Alleen daarom zou ik het boek willen hebben. Ik herinner me gebeurtenissen ook weer. Toen was het NIEUWS en leek zo belangrijk, nu is een groot deel ervan iets wat min of meer vergeten is. Toen stond alles in vuur en vlam. Bijv. in deze tijd ontstond het idee dat beledigen tot de vrijheid van meningsuiting hoort. Iets wat Arthur Japin niet kan begrijpen. Hij kent de macht van het woord en wat dat met iemand kan doen. Het liefst zou hij helemaal niet praten. Luisteren, observeren. Maar zijn toverwoord is boven alles "liefhebben". Het hele boek staat vol met zijn gedachtes betreffende alles wat er rond hem heen gebeurde. Ik vind het van een grote wijsheid getuigen.

Wat ik erg leuk vond is te ontdekken 

Dat hij ook een danser en acteur is geweest. In die periode ontstonden ook vriendschappen met Rosita Steenbeek en Mieke van der Wey, twee vrouwen die ik leuk vind. Hij schreef er ook een boek over,  "De droom van Leeuw" . Ben ik van plan nu ook te gaan lezen.  Het kerngegeven is de romance van Arthur Japin met Rosita Steenbeek waarmee hij in 1986 naar Rome trok. Beide hoopte dat ze daar de aandacht van Federico Fellini zouden trekken. 

Biografie project 2018

 Zoals dat gaat met wonderen - Arthur Japin

Shakespeare and Compagny - Sylvia Beach

Persoonlijke geschiedenis - Katherine Graham

De Grote van Gogh atlas

Dave Boomkens - Liesbeth List

Jan Wolkers - Onno Blom

Chrissie Hynde - Roekeloos

Gorbatsjov - William Taubman

Paul McCartney -  Philip Norman 

Cecile en Elsa, strijdbare freules - Elisabeth Leijnse

Charlotte Bronte - Claire Harman

Jacques Brel - Olivier Todd