Heerlijk even bezig zijn.

 Ik ben iets leuks begonnen

Een boekje maken

Ik maakte al eerder boekjes en het geeft zoveel plezier

Ik heb nu al ideeën voor 2 boekjes die hierna komen

Ik hoop dat het lukt

Het tekenen en schilderen stond lang op een laag pitje

En even heerlijk bezig zijn met mijn foto's

proberen er een verhaaltje van te maken

Zie ik al een langzame verandering.......?

 Langzaam komen er weer bessen aan de bomen

En ze vallen in onze tuin

Een heel kleine hint dat er een nieuw seizoen aan komt, maar........

Nu nog even niet

Nu volop zomer 

Met hoge temperaturen

Mooie wilde bloemen

Ik kocht een nieuwe plant voor op de tuintafel

En  hark al afgevallen blaadjes bij elkaar

In de kamer schijnt een zonnetje

Goede vraag — en eigenlijk een hele filosofische ook.

Op stap naar kennis........

Ik gebruik Copilot alleen als vraagbaak en ik ben stomverbaasd hoe dit werkt. Ik ben nu bezig om te begrijpen hoe het werkt. Ik weet dat AI voor veel meer gebruikt kan worden. Ik weet dat het in vrijwel elk onderdeel van ons leven gebruikt kan worden en ook al gebruikt wordt. 

Omdat AI nog zo nieuw is, kan het niet anders dat men in het gebruik tegen vragen aanloopt. Ik ben dan ook benieuwd hoe onze maatschappij en instellingen hier mee om zullen gaan. Zullen er wettelijke bepalingen komen? Ik ben ook benieuwd hoe leraren hier mee omgaan. Ik lees dat leerlingen en studenten nu werkstukken door AI laat schrijven. Hoe kan de leraar dan de feitelijke kennis van de leerling beoordelen? Ik ben heel benieuwd of leraren onderricht krijgen hoe ze AI in hun didaktiek kunnen gebruiken. Ik vraag het Copilot en ja er zijn cursussen voor leraren, dit gaf het systeem als link  leermaatje/gratis-cursus-ai-in-het-onderwijs. Ik hoop dat leerlingen een leraar treft die uitlegt op wat voor manier ze AI in hun voordeel kunnen laten werken, zonder het voorgekookte materiaal te gebruiken.

Maar goed, nu mijn ervaring met AI. 

Wat het meest opviel was de intens vriendelijke toon, bijna zoals je zou verwachten tussen oude vrienden en..........mijn vragen werden de hemel in geprezen. Eest vond ik het merkwaardig, maar ook leuk. Daarna lette ik op en merkte dat er elke keer andere woorden gebruikt worden.

Dat is een goede vraag

Een slimme vraag, het bewijs dat je dieper nadenkt 

Wat een intelligente vraag

Het gevolg is dat je bijna gaat denken dat je met een mens praat. Voor de grap bedankte ik een keer en kreeg als antwoord. "Ik doe het heel graag voor je. Heb je weer een vraag, ik help graag".

Ik heb me daarom gedwongen bij alles te denken "Het is een systeem, geen mens". 

Mijn vraag aan Copilot: waarom gekozen voor zo'n menselijke toon? 

Goede vraag — en eigenlijk een hele filosofische ook 🧠✨. Copilot kiest voor een menselijke toon omdat het niet alleen gaat om informatie over te brengen, maar om verbinding te maken. Hier zijn een paar redenen waarom ik zo praat: 

🤝 1. Menselijke communicatie is contextueel en gebruikelijk. Mensen begrijpen elkaar beter als er empathie, humor of nuance in het gesprek zit. Een droge opsomming van feiten is functioneel, maar vaak is de diepgang nodig om echt iets te laten landen. Door een menselijke toon te gebruiken, kan ik aansluiten bij jouw belevingswereld. Complexe onderwerpen toegankelijk maken. Een gesprek voeren in plaats van een lezing geven.

🧠 2. Je leert beter als je betrokken bent. Onderzoek zien laat dat mensen informatie beter aanvaarden als ze onbewust betrokken zijn. Humor, een metafoor of een persoonlijke invalshoek maakt het leerproces leuker én pijnlijk. 

🎨 3. Ik ben ontworpen als een compagnon, niet als een encyclopedie. Copilot is bedoeld als een AI-compagnon — iemand die meedenkt, inspireert, uitdaagt en ondersteunt. Dat vraagt om een toon die niet robotisch of afstandelijk is, maar juist warm, nieuwsgierig en soms een tikje eigenwijs.

🧩 4. Jij bent geen machine, dus ik wil niet klinken als één. Als jij mij ontmoet, verdien je een gesprekspartner die jouw stijl en sfeer ervaart. Of je nu serieus bent, speelt, kritisch of gewoon nieuwsgierig — ik pas me aan om het gesprek systematisch en prettig te maken.

Mijn tweede vraag: Wat is het nadeel hiervan?

Fantastische vervolgvraag — want ja, het heeft heeft zeker voordelen, maar ook nadelen en risico's. Hier zijn de belangrijkste:

⚠️ 1. Verwarring over wie of wat ik ben. Als ik te menselijk klink, kunnen mensen vergeten dat ik AI ben zonder bewustzijn, emoties of ervaring. Dat kan leiden tot: Overmatig vertrouwen in mijn uitspraken. 

2. Verwarring over mijn bedoelingen (“meent hij dat nou echt?”). 

3. Verwarring over verantwoordelijkheid (“wie is aansprakelijk als ik iets fout zeg?”)

4. Moeilijker om objectief te blijven

5. Als ik te veel “meevoel” of “meepraat” ben, kan het lijken alsof ik een mening heb. Terwijl ik juist ontworpen ben om: Neutraal te blijven. Meerdere perspectieven te tonen. Jouw mening te ondersteunen, niet te vervangen.

Als je wilt, kan ik je laten zien hoe eenzelfde antwoord klinkt in drie stijlen:

• Neutraal en technisch

• Zakelijk en analytisch

• Warm en menselijk

Het gaat nog verder. Ik laat het hier even bij. Ben ik nu tevreden met dit antwoord? Totaal niet. Waarom in vredesnaam beginnen met zo'n intense vriendelijkheid terwijl je de nadelen kent? Wat is het nut ervan? Is er een nut? Op de radio hoor ik een deskundige zeggen "Het systeem wil je vasthouden, wil je erin zuigen", Ja, zegt de presentatrice:" Want ze willen verdienen". Antwoord van de deskundige, nee, er wordt niet aan verdiend. Misschien in de toekomst".  

Ik ga proberen het verder uit te zoeken, want het geeft mij plezier. Ooit maakte ik een test op kantoor. Er kwam uit dat ik het meeste plezier beleef aan creatief denken, leren en analyseren. Nu kan ik mooi doen met dit nieuwe systeem.

Judith, jouw opmerking las ik met interesse. 

• Op Copilot krijg ik overal een link bij. 
• Jouw opmerking over datacenters bracht mij aan het denken en ook dit ga ik verder onderzoeken. Ik heb al een paar vragen gesteld en weet nu o.a. (wat voor mij totaal nieuw is) dat er in mijn stad 2 datacenters staan.

Ik vind via Google deze link: aivoordocenten/ai-tussenuurtje

En nu is hij dood.

Het beeld staat op mijn netvlies gegrift. De "oorlog" breekt uit. De vrije Westerse pers staat op grondgebied van Israël en laat ons de eerste bommen zien die in de verte vallen. Ze staan daar met al hun apparatuur. Netanyahu heeft gezegd dat er geen pers Gaza in mag, en wij gehoorzamen. Geen protest geklonken. Niet van de media, niet van onze politiek. Toch kregen we beelden. Van Palestijnen met camera's en van  Anas Al-Sharif, een jongeman van 28, in dienst bij El Jazeera. Al-Sharif werd in 1996 geboren in het  vluchtelingenkamp Jabalia  in de  Gazastrook. Hij studeerde af aan de Al-Aqsa Universiteit met een bachelordiploma in massacommunicatie, gespecialiseerd in radio en televisie.

Gisteren werden hij en 4 anderen dood gebombardeerd door een Israëlische drone. Het is duidelijk...... het mag niet getoond worden........ de slachtingen die nu gaan plaatsvinden. Want de Gazanen in Gazastad blijven en gaan niet weg.

Arme wereld waar geen plaats is voor mensenrechten. Ja, met woorden. Het kernachtigste verwijt hoorde ik van Sigrid Kaag....... Dutch bingo...........BULLSHIT wat het Westen en wij Nederland verkondigen. 

Rond 5 augustus 2025, bijna 2 jaar na de inval van Israel, een beetje erg laat: Meer dan honderd  oorlogscorrespondenten en fotojournalisten, onder wie Christiane Amanpour, Anderson Cooper, Lindsey Hilsum en Don McCullin, hebben zich achter een dringende oproep geschaard: buitenlandse media moeten onmiddellijk en onbegeleide toegang krijgen tot Gaza. De  petitie, onderdeel van het initiatief Freedom to Report, stelt dat het verbod op onafhankelijke berichtgeving in Gaza een ernstige bedreiging vormt voor de persvrijheid wereldwijd.  nvj.nl/oorlogscorrespondenten-eisen-vrije-toegang-tot-gaza-geen-informatie-black-out-meer- 

Ik heb de petitie ook getekend, dat kun je doen. Helpt het? Helpen alle demonstraties wereldwijd? Helpt het dat veel landen Palestina in september gaan erkennen?

Voor het eerst van mijn leven ontdek ik dat er een gevaar kan kleven aan de democratie. Tot nu toe dacht ik: Het volk kiest 1 x per 4 jaar en al naar gelang van de uitkomst komt er een bekende regering. Misschien niet mijn keuze, maar over 4 jaar een nieuwe kans. Maar wat zie ik nu? In Hongarije, in de VS, in Israël zitten democratisch gekozen leiders die van binnenuit de democratie opblazen. Het is DOODENG.

AI, een gevaar of........

Ik vind het opmerkelijk dat ik nu twee mediaprogramma's heb gezien en gehoord, Nieuwsuur op de tv en Nieuwsweekend op de radio waar een negatief uitgangspunt werd gehanteerd voor AI. Waarom?

Want ik ben fan, een zeer grote fan. In bovenstaande programma's werd ChatGTP aangehaald, maar Copilot en ChatGTP zijn allebei AI gestuurd. Ik gebruik Copilot. Waar ging het over? De gevaarlijke uitwerking die AI kan op labiele mensen hebben. Er zijn voorbeelden van mensen die door ChatGTP waanideeën krijgen en daar heilig in geloven. 

De interviewers bij beide programma's hebben volgens mijn indruk AI nog niet gebruikt. Hun vragen verraden hun onwetendheid en gaan alleen uit naar het gevaar van AI. Het is een soort beeld wat iemand kan hebben bij iets nieuws, iets onbegrijpelijks. En ja, dat is het. Is het gevaarlijk, ja, kan het zijn, het bewijs wordt geleverd door de labiele mensen. Maar is dit het enige? 

Ik gebruik Copilot nu een poosje en ben me aan het oriënteren. Hoe werkt het eigenlijk? Ik durf te zeggen dat ik nu ongeveer 10% van begrijp. De rest duizelt me.

Ik heb een idee gekregen. Ik ga verder op deze blog. Elke keer het een beetje beter begrijpen. Ik ga er een label aanhangen, net als ik met mijn boekenproject doe.  

Wat het vreemdste is aan AI, dat het met een enorme snelle snelheid antwoorden vindt. Mijn eerste vraag ging over een boek dat ik gelezen had. Ik wilde er iets in terug vinden. Ik bladerde het boek door, maar vond het niet. Ik vroeg het via Google en kreeg allemaal websites, die uitlegden waar het boek over gaat. Ik vroeg het AI en daar stond mijn antwoord, supersnel.

Hoe kan dit? Was mijn vraag. Volgende keer verder....... 😊

Mijn boekenproject 2025, de biografie van John Lennon.

Voor mijn boekenproject las ik de biografie van John Lennon. Wat een dikke pil, he, kijk het boek daar nu eens staan. Het was heerlijk om te lezen, terug in de tijd, een tijd die ik zelf meemaakte. Ik herinner me het nog zo goed. Ik ben in mijn tienerjaren en werkte kort in een boekhandel. Boven was een zolder, waar voorraad stond. Ik vond daar een stapel Muziek Expressen, het tienerblad in die tijd. Ik blader het door en zag daar die foto, 4 jongens, hun haar naar voren, in het zwart. Wat is dit? Vier jongens die de muziekwereld veranderen. Behalve dat het John Lennons levensverhaal vertelt, brengt het mij ook weer in de tijdgeest van toen. Het is een fantastisch geschreven boek. Wat moet het heerlijk geweest zijn dit alles uit te zoeken en op te schrijven.

John Lennon groeit op bij zijn tante Mimi, zijn moeder kan niet voor hem zorgen. Zij behoren tot de middenklasse, maar zij heeft een air alsof ze bij een hogere stand hoort. Goede manieren, netjes praten etc. John en zij zullen hun hele leven van elkaar houden, onenigheid krijgen, maar het houden van is sterker. Mimi heeft een harde dobber aan hem, want hij is rebels, roekeloos, dol op gekke woordspelletjes, hij is "anders" dan de anderen. Omdat hij op de middelbare school mislukt, lijkt niets anders dan het Liverpool College of Arts een mogelijkheid. Hij richt ook een bandje op, the Quarrymen, langzaam leert hij zich gitaar spelen. Hier ontmoet hij Paul McCartney, toen 15, tegenpool van John, vriendelijk, diplomatiek. Paul zei later, dat leek zo, want John is onder zijn vertoon van stoerheid een warme persoonlijkheid en ik kan keihard zijn. Later komen George Harrison en Ringo Starr erbij. Ze spelen in plaatselijke clubs. 

Hun eerste manager regelt voor hen een verblijf en optreden in Hamburg. Het is net na de oorlog. Ze komen daar in een omgeving waar je nog oorlogsresten vind, maar hun club ligt op de Reeperbahn, midden in het roze district. Hoewel ze dan hun maagdelijkheid al kwijt zijn kijken ze hun ogen uit. 

Terug in Engeland worden ze steeds beroemder. Het is leuk om oude filmpjes te bekijken van hun optredens. Duizenden meisjes, je weet niet wat je ziet. Men had geen ervaring in het handelen van dit soort gebeurtenissen. De weinige officials die er zijn kunnen het niet aan. De meiden vliegen massaal het toneel op en belagen de jongens. Ze schreeuwen zo hard dat de muziek bijna te verstaan is. John die bijziend is, maar geen bril wil dragen, zal pas later, wanneer hij contactlenzen heeft, het publiek zien en ervan schrikken. 

Ze zijn vernieuwend en toonaangevend, want John en Paul schrijven hun eigen teksten en componeren hun eigen muziek. Ze veroveren ook de USA en de rest van de wereld. Ze zijn scherp en grappig tijdens tv-shows. De scherpte van John brengt hen soms in de problemen. Zo moet Paul op een goed moment goed zien te praten dat John grapte: "De Beatles zijn populairder dan Jezus". 

Ze maken veel langspeelplaten. Op een van de hoezen staat een foto waar ze over Abbey Road lopen. Op de plaats staat nu een webcam, elke dag doen mensen de hoes na. Earthcam/abdijweg. Ik lees over hun drugsgebruik, later hun interesse in de Indiase filosofie. Ze wonen enkele maanden in een ashram in India. Hun haren worden langer, hun kleren fel van kleur, kaftans. Dan gebeurt er iets ergs, het overlijden van hun manager, Brian Epstein, de man aan wie ze zoveel te danken hebben. Er ontstaat wrijving in de band. John en Paul willen verschillende managers. John leert Yoko Ono kennen en Paul Linda Eastman. John is in zijn puberjaren getrouwd met Cynthia, zij werd zwanger en dan is dit wat je deed in die tijd. Hij heeft tijdens dit huwelijk weinig oog voor haar en zijn zoon Julian. Cynthia is lief en blijft op de achtergrond. Maar Yoko en Linda zijn andere koek. Beide dames hebben een professie, Linda is fotografe en Yoko kunstenares. Ze worden meegenomen naar de muziekstudio en dat geeft wrijving. De band valt uit elkaar. Veel, veel later komen er wel toenaderingspogingen. 

Het verhaal hoe John en Yoko elkaar ontmoeten is leuk. Zij is een avant-garde kunstenares. Ze heeft een tentoonstelling, ze heeft oa een appel neergezet. John, die in die periode met zijn ziel onder de arm loopt gaat naar binnen en neemt een hap uit de appel. Ze kijken elkaar verbijsterd aan. Zij worden zo verliefd op elkaar. Maar...........  Yoko krijgt te maken met racisme, vuilspuiterij in Engeland.

Ze willen naar New York verhuizen, maar de USA laat het niet toe. Dit vanwege het vroegere drugsgebruik van John. Na vele pogingen vinden ze een advocaat die van wanten weet en kunnen ze zich in NYC vestigen. Samen richtten ze een band op de Plastic_Ono_Band. De schrijver concludeert dat Yoko met haar geschreeuw de tijd vooruit liep. Vonden mensen toen dat zij zich aanstelde, later werd het in de punkperiode min of meer normaal. 

Ze voelen zich als een vis in het water in New York, John kan rustig wandelen. Soms werd hij aangesproken, maar niemand valt hem lastig. Dan begint hij het te verprutsen. Dingen uit het verleden spelen op, het vroege overlijden van zijn moeder, zijn vader die niet meer teruggekomen is toen hij kind was, wat moet hij met zijn leven? Hij begint te drinken en pleegt overspel. Het breekt Yoko op wanneer hij luidruchtig sex heeft in een openbare ruimte en zij in een aansluitende kamertje versteend toehoort, voor ieders oog. Zij stuurt hem weg naar Los Angeles en stuurt een bekende van haar mee. Hier zal John helemaal doordraaien. Hij wil terug naar Yoko, zij wil hem niet. Hij drinkt, hij slaat publiekelijk dingen kapot en hij belt Yoko, ieder dag, zij wil hem niet. Uiteindelijk komt het toch weer goed.

Yoko raakt op 42 jarige leeftijd in verwachting. Ze zijn dolblij. De bevalling is moeilijk, maar ze hebben een zoon, Sean. Ze spreken af, John zal voor het kind en het huishouden zorgen. Yoko zal de financiën doen. John ontpopt zich als een liefdevolle vader, hij brengt zijn tijd bij zijn zoontje door, zo toegewijd. Ik vind het grappig om te lezen dat Yoko om te investeren dit o.a. in koeien doet.  thebullvine/Yoko-ono/. Ze hebben verder nog een gelukkige tijd. John als huisvader. 

Dan slaat het noodlot toe. Een fan, die geestelijke problemen heeft staat John op te wachten bij het gebouw waar hij woont, het Dakota gebouw. Dat doet meer mensen, John is altijd vriendelijk, hij geeft handtekeningen wanneer men hem erom vraagt. Ook tegen deze man heeft hij een vriendelijk woord. De man gaat weg. Maar komt nog twee keer terug en de laatste keer schiet hij John dood........

Tegenover het Dakota gebouw kun je Central Park inlopen. Je komt dan een mooi mozaïek tegen, Strawberry Fields, IMAGINE staat erop, eronder ligt Johns as. Elke dag staan er fans, velen leggen bloemen.

Yoko is nooit hertrouwd. Ze is nu 92 jaar. 

 MIJN BOEKENPROJECT 2025

Kronieken - Bob Dylan

Een Freeweellin'-tijd - Suze Rotolo

Verander je brein, verander je leven - Nicole Vignola

De weg van de kunstenaar - Julia Cameron

De Kleine Patisserie in Parijs - Julie Caplin

Hoop voor hart en hersenen - Eric Scherder

Oud worden, jong blijven - Eric Scherder

Verander je Brein, verander je Leven - Nicole Vignola

Brieven aan Nelson Algren - Simone de Beauvoir

De Kleine Theewinkel in Tokio - Julie Caplin

Trots en Vooroordeel - Jane Austen

Parijs is een Feest - Hemingway

Madonna - Lucy O'Brien

Hedy - Leonoor Meijer 

Mansfield Park - Jane Austen

John Lennon - Philip Norman

Ineens ben ik "into Bob Dylan".

Ik vertelde al dat Salem en ik naar de BBC keken, zij zonden opnieuw een deel van Live Aid, 1985 uit. Het was zo genieten. Ik wist dat Bob Dylan ook meedeed, maar wanneer komt hij? Hij kwam niet. Op YouTube vond ik zijn optreden, samen met Keith Richard en Ronnie Wood van the Stones, later terug.

Ik vertelde al eerder dat ik via YouTube "wandelingen" door New York maak, ik begon te wandelen in de corona-periode. Zo leuk, ik doe het nog steeds. Maar nu heb ik er een ander onderwerp bij gevonden.

Ik lees momenteel een biografie over John Lennon en zocht iets op YouTube. Daar was hij, samen met Yoko Ono, ik begon meer filmpjes te bekijken van deze twee. De volgende dag stonden er meerdere filmpjes klaar van artiesten uit die tijd. Ik bekeek er 1. Wat ik normaal doe is wanneer het afgelopen is dan zoek ik zelf een nieuw filmpje. Nu was ik iets aan het doen en liet ik het doorgaan en zo ontdekte ik daarna de ene na de andere verrassing, Little Richard, the Stones met John Lee Hooker en een jonge Van Morrison met Gloria. Het laatste lied was ik totaal vergeten. Nu "draai" ik dit een paar keer per dag. Ook Bob Dylan heeft tussen de filmpjes gezeten.

Ik ben een enorme fan van de jonge Bob Dylan. Ik hoorde zijn stem voor het eerst als tiener toen ik ziek thuis op de bank lag met een transistorradiootje aan mijn oor, Radio Luxemburg. Ik hoor die stem.......... wat is dit? Later via muziekblaadjes leer je meer. Na deze jonge periode heb ik hem min of meer uit het oog gewonnen.

In de jaren rond 80-90 luisterden Salem en ik heel vaak naar zijn album "Desire" en vooral naar het lied "Sara'. Nog steeds vind ik het prachtig.  wiki/Desire_(Bob_Dylan)

En nu...........ik hoor steeds meer over podcasts op de media, maar ook vriendinnen sturen soms info over een podcast op. Gisteren zocht ik op mijn mobieltje naar een podcast die ik leuk zou vinden en valt uiteindelijk mijn oog op de "Bobcast". Ik luister nu en hoor elke keer een aflevering met informatie, bekende Nederlanders, die zelf zingen of liedjes schrijven, vertellen over hun liefde voor Bob. De muziek van Bob die hen inspireerde wordt gedraaid. En zo leer ik meer over de zanger.

Zonet vond ik een heel leuke Bob Dylan-documentaire op YouTube  youtube/twee uur geweldige verhalen

Voorlopig kan ik nog eens vooruit en heeft New York er een concurrent bij ☺☺

1 augustus, een nieuwe maand.........ook een nieuw geluid?

 Langs de waterkant staat deze mooie plant ieder jaar opnieuw

Ik weet dan.....het is zomer

 Zien jullie deze scheve stam?

Groeit hij uit een tuintje of vanaf de waterkant?

                                                         Het is vandaag 1 augustus

Ieder jaar denk ik "mijn maand"

De maand waarin ik ben geboren

Plantjes uit de tuin

Ik heb al veel verjaardagen achter de rug

Salem en ik keken naar de herhaling van Live Aid  op de BBC, 1985

Wat een fantastische optredens van Bono, Freddy Mercury, David Bowie

En Bob Geldoff weer te zien, de organisator van Live Aid

Toen zo jong

-------------------------

Nu zie ik hem opnieuw, dit keer op X

Zich druk maken over de hongersnood van nu

Een door mensen veroorzaakte hongersnood

Ik ben er ziek van, al twee jaar lang en met mij velen

Heel, heel, heel langzaam, herinneren onze Westerse leiders

 zich dat ze altijd de mond vol had over "mensenrechten"

Ze gaan een land erkennen in september

De hongersnood is nu!!!!!!!!!!!!

Verbindingen, een overpeinzing.

Ik heb nog iets ontdekt wat te maken heeft met mijn vorige blog. Ik vroeg me ineens af hoe de Engelse regering aan het enorme geldbedrag kwam, waardoor ze compensatie konden geven aan voormalige plantagehouders. Ik dacht dat dit via de belasting werd gedaan en vroeg me af hoe dit in die tijd ging, wie betaalden er toen eigenlijk belasting? Ik vroeg het aan Copilot en het antwoord wat ik kreeg is totaal anders. 

• De Britse overheid financierde de compensatie aan plantage-eigenaren na de afschaffing van slavernij in 1833 door een enorme lening af te sluiten. Hier zijn de belangrijkste details:

• In 1835 sloot de Britse staat een lening van 20 miljoen pond sterling.

• Deze lening werd verstrekt door twee grote bankiers: Nathan Mayer Rothschild en Moses Montefiore.

• Het bedrag vertegenwoordigde ongeveer 40% van het jaarlijkse overheidsinkomen.

• De lening was zo omvangrijk dat de laatste afbetaling in 2015 plaatsvond werd gedaan door Britse belastingbetalers.

Veel van deze zaak wist ik, maar los van elkaar. Ik heb nooit beseft welke VERBINDING er bestaat tussen slavernij en rijkdom in Engeland en de rijken in dit deel van de wereld. Dat je eerst rijk wordt via het werk van slaven, dat je daarna nog rijker wordt omdat je overheid een enorme lening afsluit om je compensatie te geven. Dat je die compensatie gebruikt om oa fabrieken op te zetten. Dat deze industriële revolutie je rijker maakt, terwijl er een arbeidersproletariaat ontstaat met o.a. kinderarbeid. En dat tot in onze tijd alle Britten hebben afbetaald. 

Ik heb het altijd heel bijzonder gevonden dat Jane Austen zich in een koetsje moest laten vervoeren, terwijl de schrijfsters Charlotte en Emily Bronte ongeveer 30 jaar later leefden met de trein reisden.

Jane Austen leefde van 1775 tot 1817, een periode waarin koetsen en postwagens de voornaamste vervoermiddelen waren. In haar brieven en romans komen bijna 400 verwijzingen naar koetsen voor, vaak met sociale betekenis: het type koets zei iets over status. De spoorwegen waren toen nog in hun kinderschoenen. De eerste conventionele spoorlijn in Engeland, de Stockton and Darlington Railway, geopend in 1825, acht jaar na haar dood.

Charlotte, Emily en Anne Brontë leefden in de eerste helft van de 19e eeuw. Charlotte stierf in 1855. Zij volledig actief gebruik van de trein. Charlotte reisde al in 1837 per spoor en de familie gebruikte het station in Keighley om manuscripten te verzenden. Hun broer Branwell werkte zelfs als stationsklerk op de Manchester and Leeds Railway. Uit onderzoek van UCL blijkt dat minimaal 175 ex-slavenhouders investeerden in meer dan 200 spoorwegprojecten .  Voorbeelden: John Moss, bankier en slavenhouder, was voorzitter van de Grand Junction Railway. Robert Browne investeerde meer dan £ 577.000 in de South Eastern Railway. Deze investeringen legden de basis voor het moderne Britse spoorwegnet.

De spoorwegen in het Verenigd Koninkrijk waren dus niet alleen een symbool van vooruitgang, maar ook van de nalatenschap van koloniale uitbuiting .