K L E U R R I J K: Biografieproject 2018. Cecile en Elsa, strijdbare freules

dinsdag 27 maart 2018

Biografieproject 2018. Cecile en Elsa, strijdbare freules

Een biografie over 2 heel merkwaardige dames

Ik las de biografie Cecile en Elsa, strijdbare freules

De dames Cecile en Elsa de Jong van Beek en Donk

Cecile werd geboren in 1866 en Anna in 1868. Ze groeien op in een rijk adellijk milieu, ze krijgen een opvoeding a la Fröbel. Ze gaan niet naar school maar krijgen thuis privé onderwijs. Veel nadruk wordt in de opvoeding gelegd op individualiteit in de ontwikkeling. Ze leren daardoor zelf na te denken over o.a. wat ze willen en over het leven in het algemeen. Door dat privé onderwijs hebben ze geen vriendinnen en zijn ze in hun jeugd op elkaar aangewezen. Ze zijn muzikaal en krijgen de kans hun talenten te ontwikkelen. Ze zijn behoorlijk overtuigd van zichzelf en kijken op andere kinderen en hun gouvernante neer.

Cécile zou later terugkijkend constateren dat hun vader zijn dochters had 'omvangen in een sfeer van onkunde'. Kwetsbare en hooghartige wezens, 'misvormd' bovendien, had hij van hen gemaakt. "Wat een droeve, vervelende, afgesloten jeugd hebben wij gehad. O! hoe heb ik mijne onwetendheid van de wereld dikwijls wreed betreurd toen ik bij mijn huwelijk, ineens in een uiterst gecompliceerde donkere wereld stond, waarvan ik eerst niets begreep, en welks raadselen ik eerst langzaam kon onderscheiden. Het is niet goed jonge menschen achter hooge muren op te voeden." trouw/vrouwen-met-een-eigen-wil

De zussen groeien protestants op. Niet alleen zijn ze gelovig, maar ze zijn ook sterk overtuigd van het gelijk van hun geloof. Allebei de zussen worden echter katholiek aan het eind van hun leven, waarbij vooral Cecile opnieuw zeer overtuigd is. Elsa wordt katholiek vanwege de omstandigheden.
In beide huwelijken wordt het huwelijk niet geconsumeerd. Pas wanneer de heren in de ban raken van minnaressen krijgen zij ook interesse in hun vrouwen en raken de zussen zwanger. Elsa laat heel veel over haar kant gaan wanneer haar echtgenoot verliefd raakt op Jo Jongkindt. Tijdens dit proces krijgt zij zelf een minnaar. Haar minnaar is een leerling van haar man. Ze zijn dol op elkaar. Wanneer het uitraakt wordt Elsa door wroeging verteert.
De zussen zijn in hun jeugd dikke vrienden. Ze delen lief en leed. Cecile baast over haar jongere zusje. Later werd het anders en zijn er jaren geweest dat zij het contact verloren.
De zussen lieten veel brieven en dagboekmateriaal na.

CECILE

socialhistory-biografie/jong-van-beek-en-donk

Cecile trouwde de rijke Adriaan Goekoop. De vader van Cecile bedong goede huwelijks-voorwaarden. Mocht hij voortijdig overlijden, dan zouden zijn vrouw en dochters genoeg geld hebben via dit huwelijk.
Cecile ontpopte zich tot schrijfster. Zij schreef Hilda van Suylenburg, de belangrijkste feministische roman van de eerste feministische golf.
Reist met haar man naar de USA en bezoekt hier de World’s Columbian Exposition.
In mei 1896 behoorde De Jong tot de oprichters van de 1898: De Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid.
De tentoonstelling was een succes, echter het geduld van Goekoop was op en toen zijn vrouw na de tentoonstelling nog steeds uithuizig bleef vroeg hij echtscheiding aan. Cecile vertrok naar Rome en vestigde zich later in Parijs.
Vanaf 1900 woonde Cecile in Parijs en in het landhuis La Marjolaine te Méréville.
Het fortuin dat zij aan haar scheiding overhield, gebruikte ze nooit voor zichzelf. Ze onderhield er familie en noodlijdenden mee.
In 1904 hertrouwde ze met de Pools-Russische jood Michel Frenkel onder de Russische huwelijkswet die de vrouw op gelijke voet met de man stelde.
De Frenkels namen voor de geboorte van hun zoon Pierre-Michel in 1905 de Franse nationaliteit aan en lieten hem ten teken van assimilatie katholiek dopen.
Na het Duitse bombardement op de kathedraal van Reims bekeerde ze zich, geïnspireerd door de patriottische gebedsdiensten in de Notre-Dame, in 1916 tot het katholicisme.
Tijdens het interbellum werd De Jong van Beek en Donk onverbloemd reactionair en antidemocratisch. Ze behield haar felle anti-Duitse gevoelens, hing de nationalistische Action Française aan en nam van de leider van deze beweging, Charles Maurras, ook diens ('wetenschappelijk') antisemitisme over. Het overtuigd protestantse meisje wat in feminisme en socialisme geloofde werd op latere leeftijd reactionair katholiek en antisemitisch.

Elsa

Betoverd door Richard Wagner reisde ze in 1888 met Cécile naar Bayreuth, waar ze werd ontvangen door weduwe Cosima Wagner. Na een piano-opleiding bij privéleraren, onder wie de componist Richard Hol, slaagde ze voor het toelatingsexamen aan het Conservatorium van Amsterdam.
Elsa trouwt in 1895 de muziekredacteur Alphons Diepenbrock, die leraar klassieke talen was in Den Bosch. De verloving kwam met horten en stoten tot stand, door geloofsverschillen – hij was katholiek, zij vrijzinnig protestants – en hun divergerende visie op de rol van de vrouw in huwelijk en samenleving. Hij heeft een symbiotische relatie met zijn moeder. Zij geeft toe dat de kinderen katholiek zullen worden opgevoed.
Elsa bekwaamde zich als spraaktherapeut aan het Institut Orthophonique de Paris: in Nederland bestond nog geen logopedische opleiding. Het lukte haar (gedeeltelijk) zelf de kost te verdienen en haar man vrij te kopen voor de muziek.
Er ontstaat een driehoeksverhouding tussen de twee echtelieden en Jo Jongkindt, een leerlinge van Diepenbrock. Else tolereert veel.
Elsa leerde via haar man de beroemdste musici van hun tijd kennen: Mahler, Mengelberg en Schönberg. Ook had ze korte tijd een verhouding met de twintig jaar jongere Matthijs Vermeulen, die na Diepenbrocks dood in 1921 zelf een van de voornaamste componisten van Nederland werd.
Elsa beschermde de nalatenschap van haar echtgenoot als een leeuwin. Ze vroeg brieven terug, ijverde voor publicatie van een verzameld werk en nam de pen ter hand als ze meende dat een scribent zijn reputatie onrecht aandeed.