George Sand en Gustave Flaubert's brieven.

Voor mijn biografieproject 2021 las ik "Wij moeten lachen en huilen", de briefwisseling tussen de Franse schrijvers George Sand en Gustave Flaubert. Ondanks mijn Corona hoofd (on-geconcentreerdheid) las ik dit boek met veel plezier. Wat zijn ze leuk, wat zijn ze lief en goed voor elkaar. Zij, George Sand, ze is nu ouder, de vrouw die in haar jonge jaren Parijs schokte. Ze liep in mannenkleren omdat ze vond dat de lange wijde, rokken van de mode van haar tijd haar belemmerden snel te lopen. De vrouw die boeken schreef, stukken in kranten, die actief als journaliste meedeed aan de revolutie van 1914, de vrouw die zich liet scheiden van haar man, twee kinderen had en er een stoet minnaars op na hield, waaronder Chopin en De Musset. Grote kunstenaars als Delacroix logeerden in haar landhuis, zij gaf in Parijs diners waar Taine, Renan, Sainte-Beuve en de gebroeders Goncourt graag geziene gasten waren. In een tijd waarin vrouwen geen enkel recht werd gegund, was zij een voorbeeld van vrijheid en onafhankelijkheid. De meest gehate vrouw van haar tijd – De Groene Amsterdammer  

Hij, de vrijgezel, die ooit een soort liefde had met Louise de Colet, woont bij zijn moeder en hij heeft een huis had in Parijs. 

Zij begint de briefwisseling, ze stuurt hem een vriendelijk briefje. ze vertelt dat zij met plezier een boek van hem recenseerde en vraagt hem of hij haar een bloem in een brief heeft gestuurd. Hij antwoordt ontkennend, nee, dat heeft hij niet gedaan. Opvallend, want dezelfde tijd ontvangt hij een blad in een brief. Zij is 20 jaar ouder dan hem en zal in haar zeventiger jaren overlijden, hem verdrietig achterlatend. 

Zij schrijft als een trein. Het kost haar totaal geen moeite. Zij verdient haar geld met schrijven, zij onderhoudt er het huis mee watzij erfde van de moeder van haar echtgenoot. Zij woont daar met haar zoon, zijn vrouw en haar twee kleindochters. Hij schrijft met heel veel moeite. Een woord moet passen, het moet precies weergeven wat hij bedoelt en de woorden eromheen moeten allemaal kloppen, het moet mooi zijn. Voor hem hoeft kunst niet te maken te hebben met engagement, integendeel, hij haat het.

Stijl is op zichzelf een absolute manier van kijken, op voorwaarde dat hij in het echte "als een mol" graaft. De jaren 1830-1880 in Frankrijk: een historicus aan het werk zoals we ze vandaag willen, omdat hij de realiteit wil, gereconstrueerd en verhalen vertellend, omdat hij de feiten najaagt met een onstuitbare documentaire obsessie en kwelling van het schrijven. «Ik vertrouw u niet alleen mijn wetenschap toe, maar mijn intieme gedachte» en «Van mij tot u, van mens tot mens, alles kan gezegd worden» . Gustave-Flaubert-een-historicus-zoals-we-van-ze-houden

We moeten even bedenken in welke tijd zij leefden. Behalve koetsjes kunnen mensen nu ook per trein reizen. Telefoon is er nog niet, wel het telegram. Zo ontving George een telegram en weet zij op dezelfde dag dat de bevalling van haar schoondochter die met haar man in Venetië is, goed is gegaan, ze heeft een tweede kleindochter. 

Het is de tijd van Napoleon III en erna. Het gaat fout tussen Pruisen ( een deel van het huidige Duitsland) en Frankrijk. De Frans-Duitse oorlog breekt uit, een vreselijke oorlog. De Pruisen winnen en bezetten Parijs. Flaubert en zijn moeder moeten hun huis uit, want het wordt bezet door de Pruisen. Parijs is aan flarden geschoten. Nadat de Pruisen weg zijn komt er een tegenregering in Parijs, de Commune, de echte regering zit in Versailles, Parijzenaars vormen een eigen regering. Uiteindelijk worden er wel 20.000 !!! ! Communards door de regering gedood. Jullie zouden er eigenlijk zelf wat over moeten lezen, het is zo aangrijpend en ongelofelijk. S olidair/de-commune-van-parijs. Flaubert en George Sand beschrijven elkaar hun afschuw over de gebeurtenissen.

Maar buiten dit, wat zijn hun brieven leuk, ze peppen elkaar op, plagen elkaar, ondersteunen elkaar, noemen zich, oude troubadours. Het was echt een groot plezier hun brieven te lezen. Waar ik echt van heb genoten is de manier waarop Flaubert zijn hart lucht, de politiek, de Keizer, de burgerij, andere schrijvers, zijn uitgever, man, man, wat zou hij in deze tijd een goede twitteraar geweest zijn. En mocht ik nu en dan denken dat onze tijd de slechtste is, dan helpt dit boek me van deze gedachte af. Sand beschrijft het leven in haar huis, haar zorg voor de kleinkinderen (zo schattig), haar tuin, de bossen rond haar huis, iedere morgen een duik in het riviertje er vlak bij. Zij helpt hem in contact komen met advocaten, dokters, uitgevers, theaterdirecteuren. Ze stimuleert hem meer te bewegen, meer onder mensen te komen, niet zo heel erg perfectionistisch te zijn in het schrijven.

Een  heel mooi blog voor de Parijsliefhebber: parijs-fvdv

Lezen en schilderen

MIJN BIOGRAFIEPROJECT 2021

De wereld van Emily Dickinson - Polly

Emily Dickinson's tuinieren - Marta McDowell

Emily Dickinson - Cynthia Griffin Wolff

De Bloei van het Leven - Simone de Beauvoir

De Druk der omstandigheden - Simone de Beauvoir

Een moeilijke liefde - Alfred de Musset en George Sand

Mijn Ontsnapping - Benoite Groult

Shakespeare en Compagny -

Jane Austen thuis - Lucy Worsley

Wij moeten lachen en huilen - George Sand en Gustave Flaubert