Een gloednieuw idee.................. het existentialisme.

Ik schreef al eerder over Simone de Beauvoir. Ik ben mijn kennis over haar aan het uitbreiden. Een vriendin bracht een van haar boeken mee "de Tweede Sekse", een dikke pil. Wanneer ik daar zo mee bezig ben besef ik dat ik meer wil weten. Natuurlijk is internet een bron van informatie, maar hier wordt ook vaak verwezen naar boeken. Een paar heb ik nu voor mijn verjaardag gevraagd. O.a. de biografie van Sartre en van Nelson Algren, de Amerikaanse schrijver waar de Beauvoir een liefdesrelatie mee had.                                           

HET BEGIN

Een dag die verandering zou brengen in het leven van twee jonge, pas afgestudeerde studenten in de filosofie. Daar zitten ze, Sartre en Simone de Beauvoir, in een Parijs cafeetje, het zijn de midden jaren 30. Hij studeerde af als eerste van zijn jaar, zij als tweede. Een vriend komt bij hen langs en vertelt iets waar ze van opkijken. In Duitsland is een nieuwe filosofie aan het opkomen. Sartre is perplex, hij heeft al zo sterk behoefte aan iets nieuws, iets anders, de bestaande filosofie sluit niet meer aan bij de gebeurtenissen van de afgelopen jaren. De filosofen Kierkegaard en Nietzsche hadden er al een bres in geslagen. Nietzsche stelde "God is Dood". Wat Sartre hoort spreekt hem aan. Hij wil zo graag een nieuwe filosofie beginnen. Is een ander hem nu voor geweest?

• Sartre beslist naar Duitsland te gaan, hij wil er meer van weten. Hij is 27 jaar. De wereld heeft net een vreselijke wereldoorlog achter de rug. Hij kan nog niet weten dat er een nog vreselijker wereldoorlog aan komt. In Berlijn aangekomen merkt hij wel een dreigende verandering. Hakenkruizen, intimidaties op straat, de nazi's zijn net aan de macht. In deze periode is hij totaal niet politiek bewust, dat zal jaren later komen.
• Bij terugkomst proberen Sartre en de Beauvoir alle boeken te pakken te krijgen die over deze nieuwe filosofie gaan, de naam, Fenomenologie.

FENOMENOLOGIE

• De fenomenologie zet zich af tegen het Kantiaanse subjectivisme en keert de blik op de objectieve werkelijkheid. Edith Stein, de heilige fenomenoloog - Filosofie Magazine (klik)
• Het idee is, we leven in een wereld vol verschijningen. Laten we ons daarop richten, de bestaande filosofie hoeft niet weggegooid te worden, leg het even terzijde en bekijk de wereld door een nieuwe bril.
• Werkwijze: Naar de dingen kijken en daarna beschrijven. Hierbij gewoonten, vooronderstellingen, overgeleverde ideeën opzij zetten.
• Wat krijg je dan? Een verschijnsel zoals het zich aan mij voordoet in mijn ervaring. Niet zoals men zegt dat het werkelijk is. Wat men zegt moet ik opschorten, opzijzetten.
• Fenomenologie herstelt de persoonlijke ervaring. Een korte onderdompeling in de bestudering van fenomenen – ISVW (klik)

EXISTENTIALISME

Vrijheid - Kiezen/ Daden

• Wanneer je existentialisme hoort denk je aan Sartre. 
• In de nasleep van Sartres lezing Het existentialisme is een humanisme uit 1945, gepubliceerd in 1946, kwam er enorm veel belangstelling voor Franse schrijvers en denkers die het naoorlogse pessimisme probeerden te verzoenen met de morele opvatting dat de mens meester was over zijn eigen lot en vrij was om zelf de waarde en betekenis van zijn of haar leven te bepalen.
• Existentialisten geloven dat we zonder doel worden geboren in een wereld die nergens op slaat, maar dat ieder mens het vermogen heeft om zijn of haar eigen betekenis te creëren. Ons individuele doel en onze betekenis wordt ons niet gegeven door Goden, regeringen, leraren of andere autoriteiten.

Sartre formuleerde de basisidee van het existentialisme als l'existence précède l'essence:

Existentie (bestaan) gaat vooraf aan essentie (de zin van het zijn)

• Om het denken dat ten grondslag ligt aan het existentialisme volledig te begrijpen, moeten we eerst het idee onderzoeken dat het tegenspreekt: essentialisme.
• Essentialisme is opgericht door de Griekse filosoof Aristoteles die stelde dat alles een essentie heeft, ook wij. Dit idee lijkt te impliceren, of je je er nu bewust van bent of niet, dat je doel in het leven al voor je geboorte is bepaald. En terwijl je je leven leidt, dragen de beslissingen die je dagelijks neemt bij aan het uiteindelijke doel, wat dat ook mag zijn. Dit was duizenden jaren lang een immens populair geloof en gaf veel gewicht aan religieus denken dat de nadruk legde op een almachtige God die elk wezen schiep met een vooraf bepaald plan in gedachten. Als je het met deze gedachte eens was, hoefde je de zin van het leven echt niet uit te dagen of naar je doel te zoeken. God heeft het je al gegeven. Het bestaan ​​gaat aan de essentie vooraf.
• De existentialistische beweging stelde hierbij de vraag: "Wat als we eerst bestaan?" In die tijd was het een revolutionaire gedachte. Je bent als een schone lei, tabula rasa, en het is aan jou om het doel of de betekenis van je leven te ontdekken. 
• Deze werkwijze en dit idee zal het moderne leven vorm geven. Alles zal beïnvloed woorden door het Existentialisme en de Fenomenologie. De journalistiek, mode, cultuur, kunsten, feminisme, politiek. 
• Tijdens WO-II zijn de USSR en de USA kameraden, begin jaren 50 worden het vijanden. 
• Sartre's vragen: "Welke keuze moet je maken in Europa, ingeklemd tussen de grootmachten, de marxistische USSR en de kapitalistische USA".  
• Simone zal de fenomenologie toepassen in haar boek de Tweede Sekse, en hiermee een sterkte impuls geven aan het feminisme. 
•   Het existentialisme – van Sartre tot The Cure | Historia (historianet.nl)